'Làm truyền thông tốt cũng là cách giúp bảo vệ môi trường, giảm rác thải nhựa'

Rác thải nhựa đang đến hồi báo động khi thói quen tiêu dùng đồ nhựa một lần có xu hướng gia tăng. Đây là vấn đề cấp bách tại khu vực ASEAN nói riêng và toàn cầu nói chung.

Phần lớn rác thải nhựa không được xử lý đúng cách, đổ vào các bãi chôn lấp, ra môi trường, đại dương, gây ô nhiễm nghiêm trọng tác động tiêu cực đến hệ sinh thái biển, sức khỏe cộng đồng, các ngành kinh tế, du lịch, y tế cộng đồng và xã hội.

Cùng với các quốc gia trên thế giới, Việt Nam đặc biệt quan tâm và nỗ lực hành động nhằm giảm thiểu rác thải biển và đẩy lùi ô nhiễm nhựa, vì một đại dương bền vững, thông qua các chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và các chiến dịch, sáng kiến về giảm thiểu rác thải nhựa ở các cấp độ khác nhau.

Điển hình là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nylon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa truyền thống.

Ông Lưu Anh Đức, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam phát biểu tại buổi tập huấn (Ảnh: Ngô Trần)

Bên cạnh sự chung tay từ các bộ ngành, Chính phủ và các tổ chức nước ngoài về giảm thiểu rác thải nhựa đại dương thì phải kể đến vai trọng quan trong của báo chí trong công tác thông tin, phản ánh mọi mặt của đời sống và định hướng dư luận xã hội; giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường biển nói chung và giảm thiểu rác thải nhưạ đại dương nói riêng.

Công tác truyền thông báo chí tốt sẽ giúp các chủ trương, chính sách của cơ quan quản lý nhà nước về rác thải nhựa lan tỏa đến với cộng đồng xã hội một cách nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.

Chính vì vậy, năm 2021, Ban Quản lý Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam”, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (WWF-Việt Nam) đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông, tuyên truyền nhằm đẩy mạnh giảm thiểu rác thải nhựa đại dương, trong đó có chương trình tập huấn “Nâng cao năng lực truyền thông báo chí về quản lý rác thải nhựa”.

Nội dung tập trung chủ yếu về thực trạng công tác truyền thông thực thi chính sách, pháp luật về quản lý rác thải nhựa; Vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật của nhà nước, đặc biệt trong quản lý chất thải nhựa, rác thải nhựa đại dương.

Chương trình tập huấn đã thu hút được sự quan tâm của các cơ quan, tổ chức và rất nhiều phóng viên, biên tập viên, cán bộ môi trường tạo sức lan tỏa rộng rãi đến cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng trong vấn đề giảm ô nhiễm nhựa đại dương.

Tiếp nối thành công của chương trình tập huấn năm 2021, chúng tôi tổ chức chương trình Tập huấn năm 2022 với chủ đề “Nâng cao năng lực truyền thông thay đổi hành vi về giảm thiểu rác thải nhựa đại dương” dành cho các phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí trung ương và địa phương, các cán bộ cơ sở truyền thanh – truyền hình nhằm mở rộng kiến thức chuyên ngành, kinh nghiệm viết bài tuyên truyền về chính sách pháp luật của Nhà nước trong quản lý rác thải nhựa, sử dụng đồ nhựa một lần và túi ni lông khó phân hủy trong sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt; tạo cơ hội để các phóng viên được học hỏi, nâng cao nhận thức, góp phần thay đổi hành vi của doanh nghiệp, người tiêu dùng trong giảm thiểu rác thải nhựa đại dương.

Chương trình tập huấn tập trung vào các vấn đề chính như sau:

Vai trò và vị trí của Việt Nam trong việc chủ động tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương;

Chính sách, pháp luật của Nhà nước và giải pháp thúc đẩy cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất đối với chất thải bao bì tại Việt Nam và các doanh nghiệp nhập khẩu trong bảo vệ môi trường;

Vai trò của doanh nghiệp trong việc xây dựng nền kinh tế tuần hoàn;

Vai trò của truyền thông trong việc tuyên truyền về luật BVMT 2020 và về Cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất;

Truyền thông thay đổi hành vi về giảm ô nhiễm nhựa đại dương;

Chia sẻ kinh nghiệm về cách khai thác và triển khai đề tài về vai trò của doanh nghiệp và nhà sản xuất trong việc giảm ô nhiễm nhựa, tiếp nhận và thực thi cơ chế EPR khi đưa vào triển khai.