16:21 05/11/2024
Thời sự quốc tế
Theo New York Times, các tài liệu, email và nội dung phỏng vấn cho thấy các quan chức Israel đã biết được kế hoạch tấn công ngày 7/10 của lực lượng Hamas, hơn một năm trước khi sự việc xảy ra.
Tài liệu dài khoảng 40 trang được chính quyền Israel đặt mật danh là "Jericho Wall", đã vẽ nên bức tranh cụ thể về cuộc tấn công đổ bộ tàn khốc khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng.
Các tay súng Hamas chiếm giữ một xe quân sự Israel sau khi xâm nhập vào các khu vực phía nam Israel trong cuộc tấn công ngày 7/10. (Ảnh: New York Times)
Tài liệu Jericho Wall đã phác thảo phương thức tấn công áp đảo của Hamas quanh dải Gaza để khiến Israel không kịp trở tay, với mục tiêu chiếm các thành phố của Israel và tấn công các căn cứ quân sự quan trọng. Tuy nhiên, tài liệu không chỉ ra thời điểm thực hiện các cuộc tấn công.
Các tài liệu cho thấy, Hamas đã làm theo kế hoạch chi tiết với độ chính xác đáng kinh ngạc. Lực lượng này phóng một loạt tên lửa ngay từ lúc phát động cuộc tấn công, điều động máy bay không người lái phá hủy camera an ninh, triển khai súng máy tự động dọc biên giới, các chiến binh tràn vào Israel bằng dù lượn, mô tô…
Kế hoạch cũng nêu ra chi tiết vị trí và quy mô của lực lượng quân sự Israel, các trung tâm liên lạc và những thông tin nhạy cảm khác. Điều này đặt ra câu hỏi về việc Hamas thu thập thông tin tình báo này như thế nào và liệu có rò rỉ bên trong cơ sở an ninh Israel hay không.
Giới lãnh đạo quân sự và tình báo Israel được cho là đã xem xét tài liệu Jericho Wall, nhưng các chuyên gia xác định rằng một cuộc tấn công có quy mô và tham vọng như vậy nằm ngoài khả năng của Hamas. Báo cáo không cho biết liệu Thủ tướng Benjamin Netanyahu hay các nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu khác xem được tài liệu này hay chưa.
Năm ngoái, ngay sau khi có được tài liệu này, các quan chức trong Sư đoàn Gaza (đơn vị chịu trách nhiệm bảo vệ biên giới với Gaza của quân đội Israel), đánh giá rằng ý định của Hamas là không rõ ràng.
“Vẫn chưa thể xác định liệu kế hoạch đã được thông qua hay chưa và nó sẽ được thực hiện như thế nào”, một quan chức quân sự đánh giá.
Vào tháng 7, chỉ ba tháng trước vụ tấn công, một nhà phân tích kỳ cựu thuộc đơn vị tình báo 8200 của Israel, cảnh báo Hamas đã tiến hành một cuộc tập trận cường độ cao, nhấn mạnh rằng cuộc tập trận bám sát nội dung trong Jericho Wall và Hamas đang xây dựng năng lực để thực hiện kế hoạch này.
Đại tá ở sư đoàn Gaza hoan nghênh phân tích này nhưng cho rằng cuộc tập trận là một phần của kịch bản "tưởng tượng", không phải dấu hiệu cho thấy khả năng Hamas thực hiện nó.
Đáp lại, nhà phân tích viết: "Tôi hoàn toàn bác bỏ nhận định cho rằng kịch bản này chỉ là tưởng tượng vì cuộc tập trận của Hamas hoàn toàn phù hợp với nội dung của Jericho Wall".
“Tóm lại, chúng ta hãy kiên nhẫn chờ đợi”, vị đại tá phản hồi.
Một người phụ nữ tìm nơi trú ẩn sau tiếng còi báo động tên lửa ở Ashkelon, Israel, ngày 7/10. (Ảnh: New York Times)
Các quan chức không tiết lộ vì sao họ có được bản kế hoạch Bức tường Jericho. Họ cho rằng kế hoạch trong tài liệu quá liều lĩnh nên dễ dàng bị đánh giá thấp. Lực lượng quân đội nào cũng đều có những kế hoạch được lập ra nhưng không bao giờ sử dụng.
Israel cũng hiểu sai hành động của Hamas, khi nhóm này đàm phán để xin giấy phép cho phép người Palestine làm việc ở Israel, điều mà các quan chức Israel coi là dấu hiệu không muốn xảy ra chiến tranh.
Tuy nhiên, Hamas đã soạn thảo kế hoạch tấn công trong nhiều năm và các quan chức Israel cũng thu thập được một vài tài liệu tương tự. Chẳng hạn, một bản ghi nhớ của Bộ Quốc phòng năm 2016 có nội dung: “Hamas có ý định đưa cuộc đối đầu tiếp theo vào lãnh thổ Israel”.
Bản ghi nhớ viết: “Đó có thể là một cuộc tấn công bắt giữ con tin và chiếm đóng một hoặc thậm chí vài cộng đồng Israel”.
Các quan chức Israel thừa nhận rằng, nếu quân đội xem xét nghiêm túc những cảnh báo này và chuyển lực lượng tiếp viện về phía nam, nơi Hamas tấn công, Israel đã có thể giảm tổn thất hoặc thậm chí ngăn chặn được các cuộc tấn công.
Thất bại tình báo của Israel được so sánh với một sai lầm khác cách đây 20 năm, khi giới chức Mỹ đã bỏ lỡ cơ hội ngăn chặn kế hoạch tấn công của nhóm khủng bố Al Qaedas.
Ngày 11/9/2001, vụ tấn công của Al Qaeda vào Trung tâm thương mại Thế giới ở New York và Lầu Năm Góc được cho là một thất bại tình báo của Mỹ, theo kết luận của uỷ ban chính phủ.
"Thất bại của Israel trong ngày 7/10 rất giống với sự kiện ngày 11/9 của chúng ta", Ted Singer, cựu quan chức CIA từng làm việc ở Trung Đông cho hay. "Thất bại này rõ ràng phản ánh lỗ hổng trong khả năng phân tích tình báo, khi không đủ thuyết phục quân đội và giới lãnh đạo Isreal rằng Hamas đã có kế hoạch từ lâu trước khi phát động chiến dịch tấn công".