Hội thảo Khoa học Quốc tế về Biển Đông với chủ đề “Hợp tác vì An ninh và Phát triển tại Khu vực” do Học viện Ngoại giao phối hợp với Hội Luật gia Việt Nam (VLA) và Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS) tổ chức là chuỗi hội thảo thường niên nhằm thúc đẩy đối thoại và trao đổi học thuật về quản lý, giải quyết tranh chấp và các vấn đề liên quan tại Biển Đông.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung nhấn mạnh, Biển Đông án ngữ nhiều tuyến hàng hải quan trọng và nhộn nhịp hàng đầu thế giới, là cầu nối giao thương giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương cũng như lục địa châu Á và châu Đại dương.
Thứ trưởng Lê Hoài Trung.
Trên 50% thương mại bằng đường biển của thế giới đi qua Biển Đông, lên tới 5.000 tỷ USD mỗi năm. Chính vì vậy, an ninh và an toàn hàng hải Biển Đông có ý nghĩa rất to lớn với thương mại toàn cầu và tiếng nói chung của cả thế giới.
Khi trọng tâm kinh tế, chính trị thế giới đang dịch chuyển mạnh mẽ và có tác động nhiều tới khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thì Biển Đông càng có giá trị chiến lược quan trọng. Các sáng kiến chiến lược quan trọng của các cường quốc hay của ASEAN đều lấy Biển Đông làm trung tâm và có cấu phần quan trọng liên quan tới Biển Đông. Do đó, mọi phát triển quan trọng trên Biển Đông không chỉ là mối quan tâm của các quốc gia trong khu vực mà còn thu hút sự quan tâm và ảnh hưởng đến lợi ích của cộng đồng quốc tế.
"Khi nói đến vấn đề Biển Đông không chỉ nói đến khác biệt, tranh chấp, những diễn biến phức tạp mà còn nói đến hợp tác, cả trên khuôn khổ song phương và đa phương. Riêng ASEAN đã có trên 12 cơ chế có liên quan đến hợp tác biển. Mặc dù lợi ích rất đa dạng nhưng cần ghi nhận những nỗ lực xây dựng trên cơ sở lòng tin và những nỗ lực thúc đẩy hợp tác giữa các nước trong và ngoài khu vực", Thứ trưởng Lê Hoài Trung nói.
Theo Thứ trưởng Lê Hoài Trung, để thúc đẩy hợp tác biển một cách có hiệu quả, cần bảo đảm: Một là, các quốc gia cần có ý chí chính trị trong thúc đẩy hợp tác đặc biệt là đảm bảo hòa bình; Hai là, có cách hiểu thống nhất về luật biển quốc tế đặc biệt là dựa trên UNCLOS 1982; Ba là, có cơ chế quản lý và hợp tác biển thích hợp; Bốn là, có sự tham gia tích cực của cả chủ thể nhà nước và phi nhà nước; Năm là cần có lòng tin vào môi trường hợp tác quốc tế.
Hội thảo năm nay thu hút hơn 50 diễn giả là các chuyên gia, học giả uy tín quốc tế sẽ trình bày các bài tham luận. Khoảng 200 - 250 đại biểu là quan chức cao cấp, nhà quản lý kinh doanh, chuyên gia, học giả và các nhà ngoại giao sẽ tham dự và tham gia thảo luận.
Sau 10 năm tổ chức (kể từ năm 2009), chuỗi Hội thảo Biển Đông đã trở thành một trong những diễn đàn an ninh khu vực uy tín, quy tụ các chuyên gia hàng đầu trên thế giới để thảo luận về các vấn đề có tầm quan trọng đối với hòa bình và phát triển như: an ninh biển, luật pháp quốc tế, kinh tế biển và sinh thái biển.
Những diễn biến hiện nay cho thấy Biển Đông vẫn tiềm ẩn nhiều nhân tố phức tạp. Kể từ năm 2018, tần suất các cuộc diễn tập quân sự và cọ xát trên biển gia tăng. Tranh chấp dầu khí, cạnh tranh ngư trường leo thang ở nhiều khu vực. Trong bối cảnh đó, bên cạnh việc kế thừa những thành tựu đã đạt được, Hội thảo Biển Đông 11 sẽ được nâng cấp thành sự kiện có quy mô nhất từ trước đến nay, với 6 phiên toàn thể và 6 bàn tròn, dự kiến quy tụ khoảng 50 diễn giả là các nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu, các quan chức cao cấp, cùng 200 - 250 quan chức, học giả và các nhà ngoại giao. Mục tiêu là hướng chuỗi Hội thảo Biển Đông thành một diễn đàn bán chính thức hàng đầu ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương nhằm tìm ra các giải pháp sáng tạo, góp phần cải thiện tình hình an ninh biển.
Hội thảo Biển Đông được tổ chức hàng năm nhằm đánh giá những diễn biến mới nhất, nhận diện các động lực chi phối, và tìm kiếm biện pháp hiệu quả để quản lý, giải quyết tranh chấp, cũng như thúc đẩy hợp tác trên Biển Đông và các khu vực liên quan. Tiếp nối truyền thống trao đổi thẳng thắn và cởi mở trong suốt 10 năm qua, Hội thảo Quốc tế Biển Đông lần thứ 11 hướng tới mục tiêu trở thành kênh trao đổi ý kiến, ý tưởng hàng đầu, và một diễn đàn an ninh bán chính thức quan trọng ở khu vực.