Hiện trạng dự án thủy điện 'thế chỗ' hơn 25 ha rừng tự nhiên ở Bình Định

Dự án Nhà máy thủy điện Vĩnh Sơn 4 được cấp Giấy chứng nhận đầu tư năm 2008. Bộ Công Thương phê duyệt hiệu chỉnh quy hoạch tại Quyết định số 5712/QĐ-BCT ngày 27/10/2008. Dự án có diện tích khoảng 93,86 ha nằm trên địa bàn hai xã Vĩnh Kim và Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh). (Ảnh: Phối cảnh dự án)

Dự án do Công ty CP Đầu tư Vĩnh Sơn làm chủ đầu tư, có công suất 18 MW và điện năng trung bình khoảng 80 triệu KWh/năm, với tổng mức đầu tư 621 tỷ đồng. Các hạng mục công trình chủ yếu gồm: hồ chứa, đập dâng, đập tràn, đê quây dọc, đê quây thượng và hạ lưu, cửa nhận nước, đường ống áp lực, nhà máy và kênh xả.

Đầu năm 2015, UBND tỉnh Bình Định đã giới thiệu địa điểm xây dựng và có thẩm định thiết kế kỹ thuật xây dựng dự án tháng 8/2016. Nhưng trước đó, tháng 4/2016, công trình thủy điện Vĩnh Sơn 4 đã được khởi công xây dựng một số hạng mục: Xây dựng xong cống dẫn dòng, đào xong vai phải đập dâng và hố móng nhà máy cùng các công trình phụ trợ...

Năm 2017, ngành chức năng quyết định tạm dừng thi công công trình để chủ đầu tư hoàn thiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục địch khác, do thời điểm này chính sách của Nhà nước có sự thay đổi với Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. 

Sau 5 năm đình chỉ, năm 2021 Dự án thủy điện Vĩnh Sơn 4 đã được đồng ý chủ trương chuyển 25,62 ha rừng tự nhiên sang sử dụng vào mục đích khác để triển khai dự án. Tháng 7/2023 UBND tỉnh Bình Định có quyết điều chỉnh thông tin nhà đầu tư, tiến độ thực hiện dự án có hạn chót quý II/2025 phải hoàn thành. Trong thời gian đó, nếu dự án vẫn chưa hoàn thành và đi vào hoạt động, UBND tỉnh Bình Định sẽ thực hiện thủ tục chấm dứt hoạt động dự án theo quy định.

Ảnh chụp tại Dự án thủy điện Vĩnh Sơn 4 vào tháng 5/2021.

Thời điểm hiện tại, ngoài việc một số khoảnh rừng đã được "dọn" để làm dự án thì chưa có thêm công trình được triển khai xây dựng. 

Hạng mục được xây dựng trước đó tại dự án thủy điện Vĩnh Sơn 4 phủ rêu, sơn bong tróc, một số thiết bị đã gỉ sét. 

Ngày 7/7/2023, Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh tại Bình Định đã trúng đấu giá 25,62 ha rừng tự nhiên tại Dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 với số tiền hơn 3,8 tỷ đồng. Quy trình khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên được các cấp có thẩm quyền phê duyệt là chặt hạ, cắt khúc,...; thu gom và vận chuyển. 

Tuy nhiên theo tìm hiểu của VTC News, tại một số khoảnh rừng, ngoài lượng gỗ khai thác đúng quy trình, có một lượng cây rừng được đào cả gốc, không đúng với quy trình được cơ quan chức năng phê duyệt.

Cây rừng mới và cũ được đốn hạ nằm trong công trình thủy điện Vĩnh Sơn 4.

Việc thay đổi quy trình khai thác một số gỗ rừng tự nhiên thành đào cả gốc rễ chưa được UBND tỉnh Bình Định chấp thuận.

Lâm sản chặt khúc và cây còn sống nguyên gốc có giá trị sử dụng hoàn toàn khác nhau. Điều này khiến nhiều người hoài nghi liệu ngân sách có bị thất thu trong vụ bán đấu giá 25,62 ha rừng tự nhiên nói trên?