Hai chiến dịch tái tranh cử Tổng thống chưa từng có tiền lệ của Mỹ

Tổng thống Joe Biden ngày 25/4 chính thức tuyên bố tái tranh cử với lời kêu gọi cử tri Mỹ hãy chọn ông một lần nữa để cứu vãn nền dân chủ. Tuyên bố được đưa ra gần 3 năm sau khi chiến thắng của ông trước đối thủ Donald Trump.

“Khi tranh cử Tổng thống 4 năm trước, tôi đã nói rằng chúng ta đang ở trong cuộc chiến vì linh hồn của nước Mỹ. Và bây giờ chúng tôi cũng làm như vậy”, ông Biden tuyên bố trong đoạn video mở đầu bằng hình ảnh cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021 và các nhà hoạt động vì quyền phá thai biểu tình tại Tòa án Tối cao Mỹ.

Ông Biden khởi động nỗ lực tái tranh cử bằng việc công bố đoạn video chiến dịch hôm 25/4 - thời điểm tròn 4 năm ông khởi động chiến dịch tranh cử năm 2020. (Ảnh: CNN)

Trong đoạn video, ông Biden mô tả các nền tảng của Đảng Cộng hòa là mối đe dọa đối với tự do của người Mỹ, tuyên bố sẽ quyết tâm chống lại các nỗ lực hạn chế chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ, cắt giảm an sinh xã hội và cấm sách, đồng thời chỉ trích “những kẻ cực đoan MAGA”, ám chỉ những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump, người rất có thể là đối thủ Đảng Cộng hòa của ông Biden trong cuộc bầu cử tháng 11/2024.

“Lần đầu tranh cử Tổng thống là một khát vọng. Bạn có thể đưa ra đủ loại lời hứa to tát và táo bạo. Tái tranh cử cũng là lúc bạn thực sự nhận được phiếu đánh giá của mình từ người dân Mỹ”, Jen Psaki, cựu thư ký báo chí Nhà Trắng, bình luận về thông báo tranh cử của ông Biden.

Bà cũng nhận định chiến dịch tranh cử của ông Biden sẽ “cực kỳ khó khăn”. Phiếu đánh giá đó cũng bao gồm một số điểm thấp từ các cử tri mà tổng thống và nhóm của ông sẽ phải đối mặt.

Ủy ban Quốc gia của đảng Cộng hòa đã phát hành video, trong đó mô tả viễn cảnh về một thế giới và một quốc gia đang hỗn loạn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Biden, bị bủa vây bởi chiến tranh, khủng hoảng biên giới, tội phạm tràn lan và sự sụp đổ tài chính trong nước. Đoạn video kết thúc với dòng chữ “Ai chịu trách nhiệm ở đây? Có vẻ như đoàn tàu đang rời khỏi đường ray”.

Trong một video riêng được phát hành sau khi Tổng thống Joe Biden chính thức tuyên bố tái tranh cử, cựu Tổng thống Donald Trump đã cáo buộc chính quyền Biden về hàng loạt thất bại, từ việc mở cửa biên giới Mỹ với Mexico cho đến việc dẫn dắt thế giới “đến bờ vực của Thế chiến 3”.

Hai chiến dịch tranh cử chưa từng có tiền lệ

Ông Biden là ứng cử viên Tổng thống lớn tuổi nhất được bầu làm Tổng thống khi đánh bại ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tháng 11/2020. Nếu chính thức được đảng Dân chủ đề cử, ông cũng sẽ là ứng viên lớn tuổi nhất tranh cử Tổng thống vào năm 2024. Khi đó, ông gần tròn 82 tuổi.

Còn vài tháng nữa mới tới cuộc cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa cũng như đảng Dân chủ và còn hơn 18 tháng nữa mới người Mỹ mới chọn được Tổng thống tiếp theo.

Các sự kiện sắp tới cả ở Mỹ và nước ngoài có thể làm thay đổi cuộc đua. Những bước ngoặt bất ngờ trong cuộc đời và sự nghiệp của cả ông Biden và ông Trump - cũng như một số ứng cử viên khác đang cạnh tranh để giành đề cử của Đảng Cộng hòa - có thể thay đổi mọi thứ.

Hoàn cảnh hiện nay đang tạo ra một cuộc đua Tổng thống chưa từng thấy phản ánh tình trạng phân cực, bất ổn của nước Mỹ. Mỹ là một quốc gia thường tận dụng các cuộc bầu cử để trao quyền cho một thế hệ mới. Nhưng giờ đây kịch bản có thể xảy ra là cuộc đua giữa một tổng thống đương nhiệm sẽ 86 tuổi vào cuối nhiệm kỳ thứ hai và đối thủ sẽ 82 tuổi vào cùng thời điểm.

Phần lớn cử tri Mỹ không muốn chứng kiến màn tái đấu giữa ông Trump và ông Biden. (Ảnh: Getty)

Màn tái đấu giữa 2 đối thủ cũ và đều là những người lớn tuổi có lẽ là kịch bản mà ông Biden mong đợi hơn cả, vì kịch bản đối đầu với đối thủ trẻ hơn, chẳng hạn như Thống đốc bang Florida Ron DeSantis (đảng Cộng hòa) - hiện vẫn chưa chính thức tuyên bố tranh cử - có thể thay đổi cuộc đua.

Ngay từ đầu, chiến dịch tranh cử tổng thống lần thứ ba của ông Trump đã là hoàn toàn chưa từng có tiền lệ. Kể từ sau khi Theodore Roosevelt được đề cử làm ứng viên tổng thống, tranh cử nhiệm kỳ 3 vào năm 1912, chưa từng có cựu tổng thống nào quay trở lại một cách nghiêm túc sau khi thất bại trong nỗ lực tranh cử trước đó.

Ông Trump cũng đang tìm cách đạt được một kỳ tích mà mới chỉ có Grover Cleveland làm được trong lịch sử Mỹ. Grover Cleveland là vị Tổng thống duy nhất trong lịch sử phục vụ hai nhiệm kỳ không liên tục nhau (1885 - 1889 và 1893 - 1897). 

Các Tổng thống bị đánh bại sau nhiệm kỳ đầu tiên thường sẽ nghỉ hưu và không quay lại thách thức chính người đã từng đánh bại mình. Nhưng ông Trump vẫn là nhân vật có ảnh hưởng nhất trong đảng Cộng hòa. Tuổi thọ chính trị của Trump là một điều bất thường khác vào năm 2024.

Điều chưa từng có tiền lệ khác là ông Trump đang tìm cách trở lại Nhà Trắng sau khi rời nhiệm sở với 2 lần bị luận tội và là cựu tổng thống đầu tiên bị truy tố.

Cử tri Mỹ không muốn ông Biden và ông Trump tái tranh cử

Các cuộc thăm dò cho thấy, đa số cử tri, thậm chí đa số thành viên đảng Dân chủ, không muốn ông Biden tái tranh cử.

Theo cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố ngày 25/4, một nửa số thành viên đảng Dân chủ cho rằng ông Biden không nên tái tranh cử nhiệm kỳ 2 và cho rằng, ông đã quá nhiều tuổi để làm điều đó. Cuộc thăm dò được tiến hành trong 3 ngày kết thúc hôm 24/4, một ngày trước khi ông Biden chính thức tuyên bố tái tranh cử.

Cử tri Mỹ cũng không muốn chứng kiến màn tái đấu giữa ông Biden với ông Donald Trump - Tổng thống thứ 45 của Mỹ và hiện đang dẫn đầu trong cuộc đua sơ bộ của đảng Cộng hòa. 2/3 số người được hỏi không muốn cả 2 người tái tranh cử.

Ông Biden là Tổng thống nhiều tuổi nhất của Mỹ. Ông sẽ 86 tuổi ở thời điểm kết thúc nhiệm kỳ thứ 2. Có tới 61% số thành viên đảng Dân chủ được hỏi cho rằng, ông quá nhiều tuổi để đảm đương công việc trong chính phủ.

Mặc dù nhiều thành viên đảng Dân chủ dường như muốn có một gương mặt mới, nhưng ông Biden, với tư cách là tổng thống đương nhiệm, được xem như không có đối thủ lớn trong đảng Dân chủ để trở thành ứng cử viên chính thức.