Dông là một loài động vật bò sát sống trong hang, hay được gọi là con kỳ nhông cát, hay dông cát. Đây là loại bò sát chủ yếu sinh sống ờ vùng đất cát, thường xuất hiện ở các tỉnh dọc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ như Bình Thuận, Ninh Thuận… Dông cát sinh sống tốt trong môi trường nắng nóng khắc nghiệt, có khả năng nhịn uống nước lâu ngày, thường tập trung ở các bãi đất hoang, các khu vực trồng phi lao.
Ảnh: Du lịch Ninh Thuận
Dông cát xuất hiện nhiều nhất vào mùa mưa, khoảng từ tháng 3 đến tháng 5 âm lịch. Để có thể bắt được con dông, người ta phải đi lên những đồi cát và lần theo dấu chân để tìm hang dông ở. Nhìn hình dáng bên ngoài, dông cát trông khá giống thằn lằn, nhưng kích thước thường lớn hơn. Theo những người sành ăn, thịt dông trắng như thịt gà, có vị bùi và mềm hơn, da giòn giòn sựt sựt, chỉ cần vượt qua được cảm giác sợ hãi ban đầu thì khi ăn rất bắt miệng, hấp dẫn.
Ảnh: mytour
Dông cát đem đi chế biến thường là dông trưởng thành, mập mạp. Qua quá trình sơ chế vệ sinh sạch sẽ, thịt dông sẽ được tẩm ướp gia vị, chủ yếu bằng muối ớt và nước mắm. Món ăn từ dông cát phổ biến nhất là món dông cát nướng muối ớt, đặc biệt phải nướng bằng lửa than.
Thịt dông nóng chín vàng hai mặt, săn chắc, khi ăn thì kèm với bánh tráng nước, hoặc ăn với rau sống, bún và bánh tráng cuốn lại, thêm chén nước mắm me chua ngọt cay cay nữa thì ngon hết sảy.
Ảnh: @phanthietvn
Dông cát nướng muối ớt có thể được xem là đặc sản trứ danh của Bình Thuận. Ngoài ra, dông còn được đem chế biến làm gỏi dông, cháo dông, cà tím cuốn dông hay dông nấu dưa hồng. Trước đây, dông thường chỉ là món ăn, món nhậu của người dân địa phương, nhưng dần dần lại thành đặc sản, xuất hiện trong cả thực đơn của các nhà hàng, khu du lịch.