Điều cha mẹ cần làm để giúp con giải tỏa áp lực thi cử

Trong khi nhiều học sinh đã chắc suất vào đại học và có thể ôn tập nhẹ nhàng để đủ điều kiện tốt nghiệp, không ít em vẫn cố gắng ôn luyện cho kỳ thi tốt nghiệp THPT nhằm lấy điểm tốt xét tuyển đại học.

Việc phải đối mặt nhiều áp lực từ việc học hành, thi cử, áp lực từ chính bản thân, từ bạn bè, thầy cô, cha mẹ… khiến nhiều học sinh bị rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Trong giai đoạn này, các em rất cần sự đồng hành của cha mẹ để giải tỏa áp lực mùa thi.

Căng thẳng, lo âu ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và hiệu quả ôn thi. Ảnh: Ninchanese.

Áp lực học tập khiến trẻ rối loạn tâm lý

Mới đây, các bác sĩ khoa Sức khoẻ vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, tiếp nhận và điều trị một số trường hợp học sinh nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, căng thẳng và luôn hoảng sợ.

Áp lực học tập khiến những trẻ này cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, mất ngủ, sợ hãi việc học. Một trẻ còn thường bồn chồn không yên, hay khóc... khi đứng trước kỳ thi quan trọng.

TS.BS Ngô Anh Vinh - Phó trưởng Khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết cả hai bệnh nhi trên được các bác sĩ xác định có các rối loạn về tâm lý liên quan đến áp lực học tập căng thẳng.

Theo bác sĩ Vinh, trong năm 2022, khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã tiến hành nghiên cứu về các rối loạn tâm lý ở học sinh tại một số trường trung học cơ sở tại Hà Nội (từ lớp 6 đến lớp 9). Kết quả cho thấy các biểu hiện lo âu ở trẻ chiếm tỷ lệ 38%, tiếp theo là stress với 33% và trầm cảm là 26,1%.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trong các trẻ đến khám và điều trị vì các biểu hiện lo âu, trầm cảm và căng thẳng, nhiều trẻ được đánh giá ngoan, có thành tích học tập khá giỏi.

Những trẻ này thường hay tự tạo áp lực với bản thân mình để giữ hình ảnh với bạn bè, gia đình, thầy cô khiến trẻ nỗ lực không ngừng. Điều này khiến trẻ dễ bị căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm, nhất là khi không đạt được kỳ vọng như mong muốn.

Nguyên nhân của rối loạn trên thường là: Khối lượng kiến thức quá nhiều, trẻ chuẩn bị cho kỳ thi chưa tốt, tâm lý chưa vững vàng và áp lực từ nhà trường, bố mẹ…

Khi thấy con có biểu hiện trầm cảm, lo âu, căng thẳng, cha mẹ nên cho con đi thăm khám. Ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương.

Dấu hiệu nhận biết trầm cảm, lo âu và căng thẳng ở học sinh

TS.BS Ngô Anh Vinh cho biết áp lực học tập, thi cử là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng và trầm cảm. Căng thẳng, lo âu và trầm cảm thường diễn biến âm thầm, là kết quả của cả quá trình trẻ phải chịu áp lực về học tập - thi cử.

Các bậc làm cha mẹ nên quan tâm tới con mình khi trẻ có những hành vi sau:

* Trẻ có hành vi và cảm xúc bất thường: Hay cáu gắt hoặc khóc lóc vô cớ, mệt mỏi, buồn chán, không giao tiếp với mọi người…

* Trẻ có biểu hiện mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều, chán ăn, bỏ ăn.

* Ngoài ra, trẻ hay có các triệu chứng cơ thể như đau bụng, đau đầu, đau ngực, tim đập nhanh…

* Lo lắng quá mức, luôn trong trạng thái căng thẳng, hồi hộp.

Đồng hành để giúp con giải tỏa áp lực mùa thi

Theo TS.BS Ngô Anh Vinh, học sinh cuối cấp, đặc biệt là cấp 3, thường phải đối mặt với nhiều áp lực học tập - thi cử do từ chính bản thân mình, bạn bè, thầy cô và cả từ bậc phụ huynh. Cha mẹ nào cũng mong những điều tốt đẹp cho con của mình, nhưng một số phụ huynh sốt ruột khi điểm số của con chưa cao, lo lắng khi con không được vào top học sinh giỏi trong lớp, gây áp lực lại lên chính các con.

Bác sĩ Vinh cho rằng cha mẹ không nên kỳ vọng quá nhiều vào con vì điều này vô tình tạo áp lực lớn cho con. Cha mẹ nên hiểu rõ về năng lực, sở trường của con để đặt ra mục tiêu, chọn trường, chọn lớp phù hợp.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con mình để đưa ra những tư vấn cũng như định hướng đúng đắn, giúp con giải tỏa áp lực về học tập - thi cử. Ngoài ra, phụ huynh cũng cần đảm bảo cho con mình chế độ dinh dưỡng đầy đủ, đảm bảo giấc ngủ, tập luyện thể dục thể thao đều đặn nhằm giúp con có sức khỏe tinh thần tốt để tự tin vượt qua các kỳ thi một cách tốt nhất.