Đề xuất 3 loại hợp đồng nhà ở không cần công chứng

Theo đó, Bộ Xây dựng đề xuất cần quy định thêm 3 loại hợp đồng không bắt buộc phải công chứng gồm: Hợp đồng cho thuê nhà ở của cá nhân có thời hạn thuê từ 6 tháng trở lên; Hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà ở; Hợp đồng uỷ quyền quản lý nhà ở.

Khi một bên hoặc hai bên có nhu cầu công chứng để bảo đảm tính an toàn về giao dịch thì mới thực hiện công chứng hoặc chứng thực.

Về đề xuất của Bộ Tư pháp đối với việc huỷ bỏ thủ tục bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực các hợp đồng liên quan đến nhà ở, Bộ Xây dựng nhận thấy rằng, hiện nay hầu hết các hợp đồng liên quan đến nhà ở đều phải qua thủ tục công chứng hoặc chứng thực, thủ tục này đã góp phần giúp cơ quan quản lý nhà nước về đất đai, nhà ở kiểm soát được các giao dịch và hạn chế được các rủi ro, tranh chấp có thể xảy ra.

Đối với hợp đồng thế chấp, để bảo vệ quyền lợi cho các bên tham gia thì nên bắt buộc phải công chứng. Theo Bộ Xây dựng, nếu đưa loại hợp đồng này vào diện không bắt buộc phải công chứng thì cần phải nghiên cứu kỹ, lấy ý kiến rộng rãi của nhiều loại đối tượng có liên quan trước khi quyết định.

Với các loại hợp đồng mua bán nhà ở ký giữa cá nhân với cá nhân; hợp đồng đổi nhà ở; hợp đồng tặng cho nhà ở ký giữa cá nhân với cá nhân thì nên quy định bắt buộc phải qua thủ tục công chứng hoặc chứng thực.

Theo Bộ xây dựng, đây là các giao dịch về chuyển quyền sở hữu nhà ở, để được Nhà nước công nhận và sang tên quyền sở hữu nhà ở thì cần thiết phải có sự xác minh, kiểm soát về tính pháp lý của giao dịch nhằm tránh sự lừa đảo, gian lận, gây bất lợi cho bên nhận quyền sở hữu, đồng thời để hạn chế gánh nặng phải xác minh tính pháp lý cho cơ quan cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu.

Bộ Xây dựng cho rằng, việc đưa thêm một số loại hợp đồng vào diện không bắt buộc phải công chứng, chứng thực như nêu trên là hợp lý để giảm thủ tục cho người dân. Tuy nhiên, để thực hiện được yêu cầu này thì cần phải trình cơ quan có thẩm quyền thực hiện sửa đổi, bổ sung đồng bộ, thống nhất cả 3 hệ thống pháp luật, đó là Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Bộ Luật dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Riêng đối với hợp đồng cầm cố, bảo lãnh nhà ở thì không đưa vào quy định cải cách thủ tục hành chính, bởi vì Luật Nhà ở không có quy định về hai loại hợp đồng này. Đối với hợp đồng góp vốn bằng nhà ở thì nên thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật về doanh nghiệp.

Trước đó, ngày 03/10/2011, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 6931/VPCP-KSTT đề nghị Bộ Xây dựng có ý kiến về Báo cáo của Bộ Tư pháp trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 10/12/2010 của Chính phủ về việc đơn giản hoá thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp.

Theo quy định của Luật Nhà ở thì hiện nay có 10 loại giao dịch có liên quan đến nhà ở được pháp luật về nhà ở công nhận, bao gồm: mua bán; cho thuê; cho thuê mua; tặng cho; đổi; thế chấp; cho mượn, cho ở nhờ; uỷ quyền quản lý và thừa kế nhà ở. Không có giao dịch cầm cố, bảo lãnh và góp vốn bằng nhà ở.

Cũng theo quy định của Luật Nhà ở thì có 5 loại hợp đồng sau đây không bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực, bao gồm: Hợp đồng mua bán nhà ở của các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản, Hợp đồng cho thuê nhà ở (không phân biệt thời hạn cho thuê) của các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản, Hợp đồng thuê mua nhà ở xã hội, Hợp đồng tặng cho nhà ở mà bên tặng cho nhà ở là tổ chức. Hợp đồng cho thuê nhà ở của cá nhân có thời hạn cho thuê dưới 6 tháng.

Châu Anh