Trả lời VTC News ở hành lang Quốc hội, đại biểu đoàn TP.HCM Trương Trọng Nghĩa cho biết, chính sách tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức hiện nay chưa tương xứng, mức thu nhập còn quá thấp. Đại đa số cán bộ, công chức đang sống nhờ vào lương, đây là khoản thu nhập chính thức của họ.
Thời gian qua, dù Nhà nước đã tìm cách tăng thu nhập cho công chức, viên chức nhưng mức lương của họ vẫn thấp hơn mức sống trung bình. Đây là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tham nhũng và nghỉ việc.
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa.
"Cán bộ, công chức, viên chức lương thấp nhưng lại chịu nhiều ràng buộc, nhiều 'vòng kim cô'. Trước những áp lực này, không ít công chức, viên chức đã xin nghỉ việc", ông nhấn mạnh.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng nêu một tình trạng đáng báo động khác: Lương thấp nên nhiều công chức, viên chức phải làm “chân trong, chân ngoài”, sao nhãng, bỏ bê công việc chính. Theo ông, nếu tình trạng này kéo dài, nhiều người không giữ được đạo đức, chủ yếu lo việc kinh doanh, các khoản thu nhập bên ngoài nhiều hơn, điều đó sẽ ảnh hưởng không tốt đến trách nhiệm công vụ.
Giải pháp khắc phục là tăng lương cơ bản, nhưng mức thu nhập của những người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước hiện nay không giống nhau. Một bộ phận công chức, viên chức có thâm niên ít nên lương hưu rất thấp. Công chức, viên chức trẻ cũng có mức lương hàng tháng không đủ sống.
Trong khi đó, một bộ phận khác dù đã về hưu nhưng mức lương vẫn rất cao. Nếu tăng lương cơ bản một cách bình quân thì những người có bậc lương thấp vẫn rất khó khăn, mức tăng không đáng kể, trong khi đó những người có mức lương tháng, lương hưu cao lại tăng rất nhiều.
"Không nên tăng thu nhập bình quân, cào bằng. Những người có thu nhập thấp, lương hưu thấp thì mức tăng nên cao hơn, những người đã có mức lương cao thì mức tăng nên thấp hơn", ông nhấn mạnh.
Mục đích của tăng lương cơ sở là tăng thu nhập cho cán bộ công chức để họ có thể sống bằng lương và chăm lo cho gia đình bằng tiền lương, từ thu nhập chính thức từ cơ quan tổ chức.
Hiện nay, mức sống xã hội tăng cao song tiền lương lại không theo kịp, nhiều cán bộ, công chức, viên chức mới đi làm, thậm chí 5 - 7 năm, thì tiền lương vẫn thấp hơn nhiều so với mức sống tối thiểu.
Để họ sống được từ thu nhập chính thức, toàn tâm toàn ý lo cho công vụ, không cần làm thêm, "kiếm thêm" chỗ này chỗ kia thì tăng lương cơ bản là một trong những việc cần làm ngay, làm tức thời, nhưng chưa đủ. Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, cả hệ thống chính trị, Chính phủ phải tính toán thêm.
Điển hình như TP.HCM thời gian qua áp dụng cơ chế lương đặc thù nhằm tăng thu nhập cho một bộ phận cán bộ công chức, thu hút nhân tài và giữ cán bộ ở lại bộ máy. Việc này đã có những thành tựu nhất định, song những cơ chế đặc thù chưa đủ thu hút nhân tài, cần thêm nhiều biện pháp hơn nữa, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Chính phủ đang trình Quốc hội điều chỉnh tăng lương cơ sở từ mức 1,49 triệu đồng/tháng lên mức 1,8 triệu đồng/tháng, tăng khoảng 20,8% lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức.
Việc đề xuất tăng chi lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội cũng được đề xuất áp dụng cho đối tượng do ngân sách Nhà nước chi trả khoảng 12,5%; hỗ trợ thêm với người nghỉ hưu trước năm 1995; tăng trợ cấp ưu đãi cho người có công và các chính sách an sinh xã hội gắn với lương cơ sở khoảng 20,8%.
Nếu được thông qua, việc điều chỉnh này dự kiến thực hiện từ 1/7/2023. Riêng điều chỉnh tăng phụ cấp nghề với cán bộ y tế dự phòng và y tế cơ sở dự kiến được thực hiện từ 1/1/2023.