Theo ông Vương Duy Bảo, Cục phó Cục Văn hóa Cơ sở, Bộ VH-TT-DL, trong đời sống hàng ngày của đồng bào Bắc Bộ, muối có một vị trí rất quan trọng và chỉ đứng sau gạo. Đầu năm, người ta thường mua một bát muối đong đầy tới tận ngọn chứ không gạt ngang miệng bát để cầu mong sự đủ đầy.
Ngoài ra, người Việt vốn cần cù, chịu khó và rất tiết kiệm. Ý nghĩa của việc mua muối đầu năm là để cha mẹ nhắc nhở con cái “ăn dè, ăn nhịn”, tiết kiệm để dành tiền “cuối năm mua vôi” xây nhà.
Theo thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, muối ăn không chỉ là gia vị mà còn là một vị thuốc quý được dùng để chữa trị nhiều chứng bệnh.
Trong y dược học cổ truyền, muối ăn vị mặn, tính hàn, không độc, vào ba kinh thận, tâm và vị, có công dụng, tả hỏa, thanh tâm, lương huyết, giải độc, nhuận táo, dẫn các thuốc khác vào kinh lạc.
Thạc sĩ Toàn chia sẻ các đơn thuốc dùng muối ăn để chữa bệnh như:
- Cổ họng sưng đau dùng muối cả hạt ngậm hoặc dùng tỏi giã nhỏ trộn với nước muối ngậm và súc miệng nhiều lần.
- Răng lợi sưng đau và răng lung lay dùng muối pha với nước đã đun sôi ngậm nhiều lần trong ngày.
- Đau bụng do lạnh dùng muối rang nóng, bọc vào vải chườm rốn và nơi đau.
- Ho do cảm dùng muối bỏ vào múi chanh rồi ngậm cho tan dần.
- Chảy nhiều nước mắt dùng muối pha với nước đã đun sôi thành dung dịch muối loãng để rửa mắt.
- Bị bầm dập tụ máu dùng muối ăn trộn với một chút dầu khuynh diệp đắp lên tổn thương, mỗi ngày hai lần.
- Bỏng nhiệt dùng một ít muối tinh hòa với dầu vừng bôi lên nốt bỏng tạo cảm giác mát dịu, giảm đau, tiêu sưng khiến tổn thương mau lành, mỗi ngày bôi 2-3 lần.
- Nhức đầu do cảm nắng dùng một ít muối pha với nước thành dung dịch muối nhạt như nước canh, uống dần cho đến hết.
- Chảy máu mũi dùng bông gòn nhúng nước muối nhét vào lỗ mũi, uống thêm một ly nước muối loãng.
- Rụng tóc do nấm tóc và nấm da đầu dùng nước muối gội đầu, xả lại bằng nước sạch, sau một thời gian sẽ đỡ.
- Sáng sớm khi bụng đói uống một ly nước muối loãng ấm, dùng thường xuyên rất tốt cho đường ruột và táo bón kinh niên.
- Ù tai dùng muối rang nóng cho vào túi vải ấp lên quanh vùng tai trong 10 phút, mỗi ngày làm hai lần.
- Hôi nách dùng muối rang nóng cho vào túi vải chà vào nách đến khi nguội, mỗi ngày hai lần.
- Chân tay đau nhức do tê thấp dùng muối ăn xoa xát chỗ đau nhức cho ấm lên, làm trước khi đi ngủ trong 5-10 ngày.
- Ngứa da người già dùng muối ăn có độ mặn cao, giã nhuyễn, xoa xát mỗi ngày một lần trước khi ngủ tối.
- Ngộ độc ăn uống dùng một muỗng canh muối ăn pha trong một ly nước cỡ 100 ml, cho uống 1-2 lần, sau đó ngoái họng cho nôn hết thức ăn trong dạ dày ra, rồi tùy theo mức độ và loại ngộ độc khẩn trương đưa đến các cơ sở y tế gần nhất để tiếp tục chữa trị.
- Các chứng đau cổ, đau vai, đau lưng, đau thần kinh tọa, dùng muối sao nóng với ngải cứu chườm vào vùng đau 1-2 lần trong ngày
- Mất ngủ dùng nước muối nóng ngâm chân trong 15-20 phút trước khi ngủ vào buổi tối.