Năm 2013, Nguyễn Thị Minh Phương, cô gái Đà Nẵng sinh năm 1994 đến Úc để theo đuổi chương trình cử nhân Quy hoạch đô thị tại Đại học Nam Úc. Là sinh viên Việt Nam duy nhất trong lớp học đa phần người bản địa, Phương gặp khó khăn về ngôn ngữ và giao tiếp. Thời gian đầu, nữ sinh gần như không thể hiểu hết những gì thầy cô và các bạn nói.
Phương phải dành thời gian mỗi ngày để nghe thời sự, tích cực trao đổi bài học với các bạn trong lớp, chủ động tham gia phát biểu và thuyết trình để rèn luyện khả năng tiếng Anh. Tháng 12/2023, Phương thi chứng chỉ tiếng Anh PTE đạt điểm tối đa 90/90 cho tất cả 4 kĩ năng nghe nói đọc viết (tương đương IELTS 9.0).
Trong 4 năm đại học, Phương giành được giải thưởng và học bổng cho sinh viên có điểm cao nhất chuyên ngành và là Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam tại trường Đại học Nam Úc.
Minh Phương (thứ 3 từ trái sang) bên cạnh bố mẹ và giảng viên của cô trong lễ tốt nghiệp tiến sĩ tại ĐH Melbourne, Úc, tháng 12/2024.
Năm 2017, Minh Phương tốt nghiệp xuất sắc chương trình Cử nhân danh dự ngành Quy hoạch đô thị - Đại học Nam Úc. Với thành tích đó, cô gái Việt được tuyển thẳng lên học bậc tiến sĩ. Minh Phương nhận được học bổng học tiến sĩ toàn phần từ 4 trường đại học: Đại học Nam Úc, Đại học Adelaide, Đại học RMIT và Đại học Melbourne. Cô chọn đến Đại học Melbourne, trường đại học số 1 của nước Úc.
Khi Minh Phương bắt đầu chương trình học tiến sĩ, Melbourne bị phong toả 2 năm do dịch bệnh COVID-19. Melbourne là thành phố lập kỷ lục thế giới bị phong toả lâu nhất vì dịch bệnh.
Mặc dù tiến trình nghiên cứu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch bệnh COVID-19, nhưng Phương vấn hoàn thành xuất sắc luận văn tiến sĩ. Cô liên tiếp xuất bản 4 nghiên cứu về giải pháp phát triển đô thị bền vững trên các tạp chí học thuật uy tín của thế giới như Cities, Urban Transformations.
Đáng chú ý, tháng 12/2024, Phương là nhà nghiên cứu trẻ tuổi nhất được xuất bản một chương sách về những chính sách đổi mới đô thị theo tầm nhìn và sứ mệnh, điển hình từ thành phố Melbourne, trong tập sách “Xây dựng thành phố tương lai - Lý thuyết và thực hành chuyển đổi bền vững đô thị”.
Những nỗ lực được đền đáp xứng đáng, Phương tốt nghiệp loại xuất sắc chương trình tiến sĩ ngành Quy hoạch đô thị - Đại học Melbourne năm 2024. Trong khi đó, các nghiên cứu sinh tiến sĩ thường phải mất 4-6 tháng để sửa lại luận văn trước khi được chấp nhận, luận văn của Phương được các giám khảo quốc tế là những chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực phát triển đô thị bền vững chấm thông qua ngay trong lần chấm đầu tiên.
Phương gọi quá trình nghiên cứu tiến sĩ này là hành trình tự mò mẫm, trau dồi. Bởi, dù thầy cô hướng dẫn đóng vai trò rất quan trọng, định hướng và kết quả nghiên cứu cuối cùng là phụ thuộc vào bản thân người học. “Đây là nghiên cứu của bạn, bạn là người hiểu rõ nhất bạn nên làm gì”, Phương luôn khắc ghi lời giáo sư hướng dẫn nhắc nhở.
Minh Phương chụp cùng tiến sĩ Judy Bush – ĐH Melbourne, một trong những giáo viên hướng dẫn luận văn Tiến sĩ của cô.
“Khi các bạn đồng trang lứa đã đi làm, cưới chồng và sinh con, em vẫn đang miệt mài với những trang sách và làm nghiên cứu”, Phương kể về áp lực đồng trang lứa. Dù trải qua nhiều khó khăn và thăng trầm, Phương luôn tin rằng nếu mình nỗ lực hết mức thì kết quả sẽ không thất vọng.
“Giây phút đứng trên bục nhận bằng và được gọi là tiến sĩ, tôi thấy những cố gắng, mồ hôi và nước mắt của bản thân là hoàn toàn đáng giá”, Phương tâm sự.
Với những thành công thể hiện khả năng nghiên cứu, cô gái Việt xuất sắc nhận được hai lời mời làm việc toàn thời gian để làm chuyên gia nghiên cứu và giảng viên từ Đại học Quốc gia Úc và Tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghiệp trực thuộc chính phủ Úc.
“Giữa 2 lời mời này, tôi chọn làm việc tại Đại học Quốc gia Úc vì đam mê giảng dạy và muốn làm việc trong môi trường đại học”, Phương cho biết.
Phương (bên trái ngoài cùng) tại một hội thảo về xây dựng phương án phát triển bền vững ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đại học Monash, Úc.
Nữ tiến sĩ trẻ hiện đang là chuyên gia nghiên cứu về phát triển đô thị bền vững tại Đại học Quốc gia Úc. Nói về lý do hành trình xuyên suốt theo đuổi ngành Quy hoạch đô thị, Phương cho biết, là một người con sinh ra ở thành phố biển Đà Nẵng, cô thấu hiểu những hậu quả của vấn đề biến đổi khí hậu như bão, lũ và các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Mức lương hiện tại của Minh Phương là hơn 100.000 USD Úc (tương đương 1,6 tỷ đồng) mỗi năm.
“Tôi hoàn toàn hài lòng với công việc hiện tại của mình”, Phương chia sẻ.
Cô gái Việt tại lễ hội hoa Floriade ở Canberra, Úc.
Hiện thị trường việc làm ở Úc khá khó khăn, đặc biệt dành cho nhân sự khối ngành xã hội. Nhất là khi các trường đại học ở Úc ra lệnh siết chặt số lượng sinh viên quốc tế khiến các công việc học thuật lại càng ít ỏi và cạnh tranh. Vì vậy, việc có được công việc lâu dài và ổn định tại một trường đại học danh giá của Úc như hiện tại là sự may mắn lớn của Phương.
Trước khi có công việc hiện tại, Phương đã nỗ lực dành rất nhiều thời gian để làm việc hỗ trợ nghiên cứu cho các dự án nhỏ trong trường đại học, hoặc miễn phí hoặc được trả lương bán thời gian.
Cô gái Việt nhờ tích cực tham gia vào nhiều dự án khác nhau mới có dịp cộng tác với những giáo sư đầu ngành ở Canada, Anh và Na Uy, xuất bản được những nghiên cứu uy tín. Chính nhờ điều này, hồ sơ học thuật của Phương luôn nhận đánh giá cao và dễ có được lời mời làm việc tốt.
Phương (giữa) cùng các bạn sinh viên thạc sĩ kinh doanh trong lớp cô dạy.
Ước mơ của Phương là trở thành giáo sư đầu ngành trong lĩnh vực theo đuổi. Năm mới 2025, Phương sẽ trở thành giáo viên hướng dẫn cho một vài sinh viên tiến sĩ với đề tài nghiên cứu phù hợp với dự án cô đang làm. Chuyên gia 9X hi vọng sẽ được làm việc với các bạn sinh viên xuất sắc từ Việt Nam.
PGS Kathryn Davidson tại Đại học Melbourne đánh giá, Minh Phương là một trong những sinh viên xuất sắc nhất cô đã từng hướng dẫn. “Tôi rất tự hào về những thành tựu của Phương và cách cô ấy phát triển bản thân thành học giả trẻ”, bà Kathryn nói.