James M. Olson, người từng đứng đầu cơ quan chống tình báo làm việc với CIA, hiện là giáo sư tại Trường Chính phủ và Dịch vụ Công cộng Bush thuộc Đại học A&M Texas nhận định với New York Post hôm 26/9 rằng, thành phố New York "đang bị tấn công chưa từng thấy" khi chính phủ Trung Quốc tăng cường nỗ lực tuyển thêm các gián điệp hoạt động tại đây.
Cựu quan chức CIA ước tính số gián điệp Trung Quốc hoạt động tại thành phố New York có thể là hơn 100 người.
Cựu quan chức CIA ước tính số gián điệp Trung Quốc hoạt động tại New York là hơn 100 người. (Ảnh: Reuters)
"Chương trình gián điệp của họ rất lớn. Họ khai thác mạnh mẽ mạng xã hội và tìm kiếm những người Mỹ gốc Trung vẫn còn lưu luyến với Trung Quốc", ông Olson đánh giá.
Bình luận về vụ bắt giữ một sĩ quan cảnh sát New York gần đây bị buộc tội làm gián điệp cho Bắc Kinh, ông Olson đã gọi người này là một "mỏ vàng" tiềm năng của chính phủ Trung Quốc.
"Cảnh sát, quân đội và các nhân viên chống tình báo là những mục tiêu lớn của nước này. Trung Quốc có sự quan tâm lớn đến sĩ quan cảnh sát trên, người có thể đã nhận các hồ sơ, cung cấp dấu vết và xác định ai là người đang bị điều tra", cựu quan chức này nhận định.
Cố vấn lịch sử của CIA H. Keith Melton cho rằng trong quá trình tuyển chọn gián điệp, Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc thường nhắm đến các công dân Mỹ gốc Trung và liên lạc với họ qua 1 người có mỗi liên hệ với cuộc sống trước đó của họ ở Trung Quốc.
"Những người này được thuyết phục rằng những điều họ đang làm sẽ không gây tổn hại cho các lợi ích của Mỹ mặc dù điều đó không như vậy. Trung Quốc có nhiều gián điệp làm việc trong những dự án cụ thể. Vì thế, một gián điệp có thể chỉ nhận được một phần nhỏ thông tin, vốn có vẻ không quan trọng, nhưng lại là một phần trong kế hoạch lớn hơn", ông Olson cho hay.
Về vụ việc của sĩ quan cảnh sát New York trên, cựu quan chức CIA Olson, người từng viết cuốn "To Catch a Spy: The Art of Counterintelligence" (tạm dịch "Bắt một gián điệp: Nghệ thuật chống tình báo") nhận định, cơ quan tình báo Trung Quốc có lẽ đã sử dụng người đàn ông này để "xem những điều Phòng Cảnh sát New York đang giám sát, các dữ liệu mà họ có và những điều họ biết về các đại diện của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc cũng như các quan chức ngoại giao của nước này".
Mỹ bắt nhiều người được cho là gián điệp của Trung Quốc.
Trước đó, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với New York Post, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng, Lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố New York đã "vượt qua giới hạn của hoạt động ngoại giao thông thường", đồng thời miêu tả cơ quan này là một "điểm nóng" gián điệp ở Mỹ.
Mối quan hệ Mỹ - Trung lao dốc trong những năm gần đây khi chính quyền Tổng thống Trump nhiều lần cáo buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm cho những vấn đề nội bộ và đối ngoại, trong đó có đại dịch COVID-19, chiến tranh thương mại, an ninh quốc gia và phát triển công nghệ.
Bên cạnh nhắm vào các nhà ngoại giao, Nhà Trắng còn nhắm đến các công ty Trung Quốc ở Mỹ, trong đó có công ty mẹ của TikTok là ByteDance và Tập đoàn Viễn thông Huawei.
Trong khi đó, Trung Quốc cũng nhiều lần chỉ trích chính sách của Tổng thống Trump với Trung Quốc, cáo buộc Nhà Trắng đổ lỗi cho Bắc Kinh về những vấn đề chính trị nội bộ và các thách thức toàn cầu.