Công ty Thoát nước Hà Nội mua chế phẩm Redoxy-3C thế nào?

Ông Võ Tiến Hùng, Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội, bị khởi tố, tạm giam hôm 20/8 với cáo buộc liên quan sai phạm mua độc quyền chế phẩm Redoxy-3C để xử lý các hồ ô nhiễm ở Hà Nội.

Đây cũng là một trong ba vụ án đang được Bộ Công an làm rõ trách nhiệm liên quan của Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung. Hôm 11/8, ông Chung bị Thủ tướng đình chỉ công tác 90 ngày.

Công nhân thoát nước phun rải hóa chất ở hồ Hoàng Cầu tháng 9/2016. (Ảnh: Thanh Hiếu)

Theo hồ sơ của Sở Ngoại vụ, đầu tháng 6/2016, Hà Nội cử đoàn công tác tham dự triển lãm Quốc tế về môi trường tại Đức và tham quan nhà máy của Watch Water GmbH. Sau đó, thành phố mời công ty đến nghiên cứu, phân tích mẫu nước hồ trên địa bàn.

Redoxy-3c được Hà Nội đặt riêng Watch Water sản xuất sau khi mời công ty này đến khảo sát, phân tích hiện trạng hồ trên địa bàn. Chế phẩm này chỉ bán cho thành phố Hà Nội thông qua Công ty Arktic có trụ sở tại quận Hoàng Mai, đơn vị ký thỏa thuận phân phối độc quyền Redoxy-3c với Watch Water ngày 1/8/2016.

Ngày 31/7/2016, Công ty Thoát nước Hà Nội bắt đầu thử nghiệm phun rải chế phẩm Redoxy-3C xử lý nước hồ Hoàn Kiếm tại bè quây 150 m3, đoạn trước phố Bảo Khánh.

10 ngày sau, Công ty Thoát nước Hà Nội ký hợp đồng với Arktic mua đơn hàng đầu tiên 3,24 tấn với giá 326.000 đồng một kg, vận chuyển theo đường hàng không.

Từ 8/9 đến 16/9/2016, Công ty Thoát nước Hà Nội tiếp tục thử nghiệm phun rải chế phẩm tại 3 hồ: Giáp Bát, Hố Mẻ, Ba Mẫu. Đơn vị này đánh giá kết quả nước hồ sau khi xử lý nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước mặt. Kết thúc thử nghiệm, ngày 17/9/2016, Công ty Thoát nước Hà Nội tiếp tục ký hợp đồng mua 16,2 tấn, giá 326.000 đồng/kg.

Chế phẩm Redoxy-3C. (Ảnh: Thanh Hiếu)

Từ năm 2016 đến quý I/2019, Công ty Thoát nước Hà Nội ký hợp đồng với Công ty Arktic mua hơn 403 tấn, tổng giá trị 137 tỷ đồng; đã sử dụng 380,6 tấn để xử lý ô nhiễm 85 hồ trên địa bàn.

Việc Công ty Thoát nước Hà Nội chỉ nhập Redoxy-3C từ Công ty Arktic trong nhiều năm, cùng thông tin về mối quan hệ giữa Arktic với giới chức đã gây hoài nghi về tính minh bạch khi dùng ngân sách mua bán hóa chất.

Ngày 30/5/2019, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung giao thanh tra thành phố lập đoàn liên ngành, thanh tra toàn diện việc mua, đánh giá hiệu quả sử dụng chất Redoxy-3C, công bố công khai. Hai ngày sau, Công ty Thoát nước Hà Nội tổ chức thí điểm làm sạch sông Tô Lịch bằng việc phun rải chế phẩm tại đoạn chảy qua phố Nguyễn Đình Hoàn và cầu Khương Đình.

Tổng giám đốc Võ Tiến Hùng nói rằng khu vực thử nghiệm ở sông Tô Lịch "cho kết quả khả quan, lượng oxy tăng lên đáng kể, mùi hôi cũng bớt đi". Theo ông, hơn hai năm sử dụng chế phẩm Redoxy-3C, Hà Nội đã xử lý được 87 hồ trong nội thành, kết quả cho thấy các hồ từ chỗ bị ô nhiễm đến nay chỉ tiêu oxy hòa tan tăng trung bình từ 2-3mg/l lên 8-9mg/l. Các chỉ tiêu PH, vi sinh vật, chất thải rắn lơ lửng trong nước đã giảm và đạt chuẩn cho phép.

Tại phiên họp HĐND thành phố tháng 11/2019, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung cho hay Redoxy-3C là sản phẩm của các nhà khoa học Đức, công ty sản xuất có 43 năm kinh nghiệm. "Chúng ta đã xử lý được 88/122 hồ, hoàn toàn hết mùi, điều từ trước đến nay không làm được, không có công nghệ nào xử lý chưa đến 6.000 đồng/m3 và duy trì chưa đến 2.000 đồng/m3 như vậy", ông nói.

Ngày 12/2, tám tháng kể từ khi vào cuộc, Thanh tra Hà Nội công bố kết luận thanh tra số 555 việc mua, quản lý, sử dụng chế phẩm Redoxy-3C để xử lý ô nhiễm nước các hồ trên địa bàn. Kết luận chỉ ra nhiều "thiếu sót" trong việc mua, quản lý, sử dụng hóa chất, trách nhiệm của lãnh đạo Công ty Thoát nước, Sở Tài chính và Sở Xây dựng.

Theo đó, thời điểm thử nghiệm xử lý ba hồ (Giáp Bát, Hố Mẻ, Ba Mẫu), khi tổ công tác của thành phố chưa có báo cáo giám sát kết quả thử nghiệm và UBND thành phố chưa cho phép nhân rộng, ngày 26/9/2016, Tổng giám đốc Hùng đã có văn bản gửi Sở Tài chính, Sở Xây dựng đề nghị mua 141 tấn chế phẩm để xử lý ô nhiễm 81 hồ nội thành "là nóng vội". Thanh tra thành phố kiến nghị yêu cầu ông Hùng "rút kinh nghiệm với những thiếu sót đã nêu".

Ngày 26/2, Thanh tra thành phố ra văn bản 794 thay thế kết luận trước đó. Trong văn bản mới, những tồn tại, thiếu sót của các cá nhân, đơn vị và kiến nghị xử lý được lược bỏ.

Thanh tra thành phố xác định kinh phí mua chế phẩm Redoxy-3C nằm trong danh mục dịch vụ công ích, sản phẩm được Công ty thoát nước Hà Nội mua bằng phương thức đặt hàng không qua đấu thầu. Dù vậy, phương thức này vẫn đúng theo quy định tại điều 6, Nghị định 130/2013 về sản xuất cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích; và Quyết định số 77/2014 của UBND thành phố về quy chế lựa chọn nhà thầu sản xuất và cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích trên địa bàn Hà Nội.

Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Arktic được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu vào cuối năm 2015 với thành viên góp vốn là ông Đào Xuân Tấn và ông Nguyễn Đức Hạnh.

Theo biên bản kiểm tra thuế, năm 2015 công ty không phát sinh doanh thu. Năm 2016, công ty phát sinh doanh thu từ quý III, thu nhập doanh nghiệp sau thuế hơn 3,2 tỷ đồng (tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 10,8%). Năm 2017, công ty thu nhập doanh nghiệp sau thuế hơn 5,7 tỷ đồng (tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 2,7%).

Năm 2018, công ty có thu nhập doanh nghiệp sau thuế hơn 1,5 tỷ đồng (tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu 1,7%). Năm 2019, công ty báo cáo chưa quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp