13:30 09/10/2024
Chuyện bốn phương
Theo Harrison Kass, cựu phi công của không quân Mỹ và là chuyên gia an ninh quốc gia Mỹ, tiến độ phát triển máy bay ném bom tàng hình PAK-DA của Nga đã vượt xa nỗ lực phát triển H-20 của Trung Quốc.
"Hiện tại, nguyên mẫu PAK-DA đang gần hoàn thiện, đưa Nga trở thành quốc gia thứ hai có máy bay ném bom tàng hình. Mặc dù Nga xuất sắc về kỹ thuật hàng không vũ trụ, nhưng vẫn tụt hậu so với Mỹ về khả năng công nghệ tàng hình", chuyên gia này nói thêm.
Mô hình máy bay ném bom tàng hình PAK-DA.
Chương trình máy bay tàng hình của Nga
PAK-DA là máy bay ném bom tàng hình hiện đại đang được Nga phát triển như một phần của chương trình PAK (Perspectives of Aerial Complexes). PAK-DA được chế tạo để thay thế các máy bay ném bom chiến lược Tu-95 và Tu-160 đã cũ.
Được phát triển bởi Cục thiết kế Tupolev, máy bay này dự kiến sẽ thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ răn đe hạt nhân đến các hoạt động tấn công thông thường, đồng thời tập trung vào khả năng tàng hình và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến để tránh các hệ thống phòng không mới nhất.
Tính năng nổi bật của PAK-DA là thiết kế tàng hình. Nhờ cấu hình cánh bay đặc biệt, mặt cắt radar được giảm thiểu, giúp máy bay tăng cường cả khả năng tàng hình và hiệu quả khí động học. PAK-DA được trang bị động cơ phản lực cánh quạt tiên tiến, giúp mở rộng tầm bay nhưng vẫn giảm thiểu khả năng bị phát hiện trên radar.
Khi nói đến tải trọng, PAK-DA được thiết kế với tính linh hoạt cao và có khả năng mang theo nhiều loại đạn dược, bao gồm bom dẫn đường chính xác và đầu đạn hạt nhân. Điều này làm cho nó hiệu quả cho cả nhiệm vụ chiến lược và chiến thuật.
PAK-DA cũng được trang bị hệ thống cảm biến và điện tử hàng không hiện đại. Dự kiến sẽ tích hợp công nghệ tác chiến điện tử và công nghệ thu thập mục tiêu mới nhất, tăng cường hiệu quả trong môi trường chiến tranh hiện đại. Ngoài ra, máy bay ném bom này có thể sẽ có các liên kết dữ liệu tiên tiến, cho phép kết nối và hoạt động chung với các tài sản quân sự khác của Nga. Mặc dù vẫn đang trong quá trình phát triển, nhưng việc giới thiệu PAK-DA được coi là một động thái quan trọng của Nga.
Máy bay ném bom H-20 của Trung Quốc.
Nga tiến xa hơn Trung Quốc
Điều thú vị là các đánh giá của tình báo Mỹ cho thấy, Nga đã tiến xa hơn so với Trung Quốc trong việc sản xuất máy bay ném bom tàng hình. Điều này thật đáng chú ý, đặc biệt là khi xem xét cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine và nguồn tài chính đáng kể dành cho chương trình này.
Các chuyên gia cho rằng, Nga có lịch sử lâu đời trong việc phát triển máy bay ném bom chiến lược, với các văn phòng thiết kế nổi tiếng và hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại. Văn phòng thiết kế Tupolev nổi tiếng, cũng đã có nhiều thập kỷ kinh nghiệm chế tạo máy bay ném bom tiên tiến như Tu-160 và Tu-95.
Nguồn kiến thức sâu rộng về nền tảng này, kết hợp với những nỗ lực tập trung vào PAK-DA, cho phép Nga tận dụng công nghệ và bí quyết hiện có, giúp đẩy nhanh tiến độ hơn so với các chương trình mới hơn như H-20 của Trung Quốc.
Thứ hai, cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine đã làm căng thẳng các nguồn lực và ngân sách quân sự của Nga, điều này càng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải hiện đại hóa và tăng cường các năng lực chiến lược. Giới lãnh đạo Nga có thể ưu tiên các hệ thống tấn công tầm xa như PAK-DA để duy trì lợi thế răn đe chống lại NATO và các đối thủ khác. Họ coi đó là điều cần thiết để duy trì sự cân bằng chiến lược. Trọng tâm này có thể dẫn đến các khoản đầu tư bền vững và phân bổ nguồn lực cho chương trình PAK-DA, mặc dù Nga đang phải đối mặt với những thách thức về ngân sách trong các lĩnh vực khác.
Cuối cùng, mặc dù dự án H-20 của Trung Quốc rất tham vọng, nhưng vẫn còn trong giai đoạn tương đối sớm so với các sáng kiến đã được thiết lập của Nga. Dù có những tiến bộ nhanh chóng, nhưng lĩnh vực hàng không quân sự của Trung Quốc có thể gặp phải những rào cản đáng kể, đặc biệt là trong việc tích hợp các hệ thống vũ khí và điện tử hàng không tiên tiến.
Máy bay ném bom B-21 của Mỹ.
Nga vẫn đang tụt hậu so với Mỹ
Máy bay ném bom tàng hình PAK-DA thể hiện nỗ lực hiện đại hóa quân đội và tăng cường sức mạnh chiến lược của Nga. Nhưng việc thu hẹp khoảng cách về công nghệ tàng hình với Mỹ vẫn là một rào cản đáng kể. Sự chậm trễ này chủ yếu xuất phát từ sự chia rẽ về công nghệ giữa Nga và Mỹ.
Nhiều năm nghiên cứu và phát triển chuyên sâu đã mang lại cho công nghệ hàng không vũ trụ của Mỹ một lợi thế, tạo ra các vật liệu, khí động học và điện tử hàng đầu giúp tăng cường khả năng tàng hình. Trong khi đó, các nỗ lực công nghiệp quân sự của Nga đã phải đối mặt với khó khăn về ngân sách và phải tập trung vào các lĩnh vực quốc phòng khác, dẫn đến tiến bộ chậm hơn trong công nghệ tàng hình.
Theo truyền thống, triết lý thiết kế của Nga thiên về giáp nặng và hỏa lực hơn là tàng hình. Ảnh hưởng này thể hiện rõ ở các máy bay như Su-57. Mặc dù Su-57 có một số yếu tố tàng hình, nhưng nó vẫn chưa bằng khả năng tránh radar của các máy bay chiến đấu của Mỹ như F-22 và F-35.
Việc tích hợp công nghệ tàng hình không chỉ liên quan đến hình dạng của máy bay. Nó liên quan đến vật liệu hấp thụ radar tiên tiến và hệ thống tác chiến điện tử. Các kỹ sư Nga vẫn đang vật lộn với sự phức tạp của thiết kế tàng hình, đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện kết hợp khí động học, khoa học vật liệu và điện tử hàng không. Đây là lĩnh vực mà Mỹ vượt trội.
Ngoài ra, các yếu tố địa chính trị và hoạt động mua sắm quân sự cũng có thể làm chậm tiến trình phát triển công nghệ tàng hình của Nga. Ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ phát triển mạnh mẽ trong hệ sinh thái năng động của các công ty tư nhân, viện nghiên cứu và nguồn tài trợ của chính phủ. Điều này thúc đẩy sự đổi mới và tăng tốc phát triển.
Ngược lại, quá trình mua sắm quân sự của Nga thường bị ảnh hưởng bởi nạn quan liêu và tham nhũng, tạo ra tình trạng kém hiệu quả làm chậm trễ việc triển khai các công nghệ tiên tiến. Do đó, mặc dù PAK-DA là một tiến bộ đáng chú ý đối với hàng không quân sự của Nga, nhưng nó khó có thể sánh được với khả năng tàng hình của Mỹ trong tương lai gần, nếu không có những cải tiến lớn về công nghệ, tài chính và chiến lược.