Cộng hòa Séc trục xuất 18 nhà ngoại giao Nga

Thủ tướng Andrej Babis cho biết động thái này dựa trên “bằng chứng rõ ràng” do cơ quan an ninh và tình báo Séc cung cấp cho thấy sự tham gia của các đặc vụ quân đội Nga trong vụ nổ lớn ở một thị trấn phía đông khiến “hai người cha vô tội” thiệt mạng.

Thủ tướng Babis nói: “Cộng hòa Séc là một quốc gia có chủ quyền và phải phản ứng thỏa đáng với những phát hiện chưa từng có đó”.

Bộ trưởng Nội vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Jan Hamacek, cho biết 18 nhân viên đại sứ quán Nga đã được xác định rõ ràng là gián điệp của cơ quan tình báo Nga được gọi là GRU và SVR và đã được lệnh rời khỏi đất nước trong vòng 48 giờ.

Hai người đàn ông có tên Alexander Petrov và Ruslan Boshirov đang được cảnh sát Séc tìm kiếm. (Ảnh: Reuters)

Vụ nổ xảy ra vào ngày 16 tháng 10 năm 2014 tại một kho hàng ở thị trấn Vrbetice, nơi cất giữ 50 tấn đạn dược, đã cướp đi sinh mạng của hai nạn nhân. Một vụ nổ khác với 13 tấn đạn dược xảy ra trong kho vào ngày 3 tháng 12 cùng năm đó.

Hàng trăm người đã phải sơ tán khỏi những ngôi làng gần đó sau những vụ nổ.

Thông báo của Séc được đưa ra hai ngày sau khi Mỹ cho biết họ đang trục xuất 10 nhà ngoại giao Nga và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hàng chục người và công ty, buộc Điện Kremlin phải chịu trách nhiệm về sự can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm ngoái và vụ tấn công các cơ quan liên bang.

Thủ tướng Babis cho biết Tổng thống Milos Zeman, người được biết đến với quan điểm thân Nga, đã được thông báo về sự phát triển và đã “bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối đối với chúng tôi”.

Ông cho biết cuộc điều tra về vụ việc vẫn chưa được hoàn tất nhưng cảm ơn các lực lượng an ninh của đất nước vì "công việc chuyên nghiệp" của họ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết đất nước của bà sẽ đáp trả về động thái của Séc. Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời Zakharova: “Praha biết rõ điều gì sẽ xảy ra sau những mánh khóe như vậy”.

Bộ trưởng Hamacek cho biết vụ việc sẽ gây tổn hại đáng kể đến quan hệ Séc-Nga. Ông cho biết các đồng minh trong NATO và Liên minh châu Âu đã được thông báo về những phát hiện và "chúng tôi đã yêu cầu sự hỗ trợ của họ".

Ông Hamacek nói: “Chúng tôi đang ở trong một tình huống tương tự như Anh trong vụ cố gắng đầu độc ở Salisbury vào năm 2018”. Anh đã trục xuất hàng chục nhà ngoại giao Nga sau khi các điệp viên Nga sử dụng chất độc thần kinh từ thời Liên Xô để đầu độc một cựu điệp viên Nga và con gái của ông ta đang sống ở thành phố Salisbury của Anh.

Hôm thứ Bảy (17/4), đơn vị điều tra tội phạm có tổ chức của cảnh sát đã công bố các bức ảnh của hai công dân nước ngoài đến thăm đất nước, có cả thị trấn Vrbetice thuộc vùng Zlin, từ ngày 11/10 đến ngày 16/10 năm 2014 và yêu cầu công chúng cung cấp bất kỳ thông tin nào về họ.

Hai người này sử dụng hộ chiếu Nga và được xác định là Alexander Petrov, 41 tuổi và Ruslan Boshirov, 43 tuổi. Cả Petrov và Boshirov đã bị tòa án tại Anh xét xử và buộc tội vắng mặt vào năm 2018 vì cố gắng giết cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái ông ta, Yulia, bằng chất độc thần kinh Novichok từ thời Liên Xô. 

Cảnh sát Séc cho biết hai người này cũng đang sử dụng hộ chiếu do Moldova cấp cho Nicolai Popa và hộ chiếu do Tajikistan cấp cho Ruslan Tabarov. Họ cho biết cả hai cũng đã đến thăm thủ đô Praha và một khu vực đông bắc Séc khác.

Với việc Séc trục xuất các nhà ngoại giao Nga trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và Ukraine, Mỹ cũng như Liên minh châu Âu đang lên cao, có thể sẽ làm trầm trọng thêm mối quan hệ giữa Nga và Séc nói riêng và các nước châu Âu thân Mỹ nói chung.