Đạo diễn Hiếu Vick, con trai lớn của nghệ sĩ Giang Còi, luôn giữ im lặng trong suốt quá trình ba anh điều trị bệnh ung thư hạ họng cho đến lúc ông qua đời đêm 4/8. Sau khi lo việc tang lễ cho ba tạm ổn, Hiếu Vick mở lòng chia sẻ với VTC News những câu chuyện mà ba anh chưa bao giờ kể trên truyền thông cũng như hành trình ông chiến đấu với bệnh tật, sắp xếp cuộc sống cho con cái và những người ở lại.
Nghệ sĩ Giang Còi cùng hai con trai lớn. (Đạo diễn Lê Hiếu mặc vest đen, bên trái).
- Khán giả, người hâm mộ vẫn chưa hết bàng hoàng, tiếc thương về sự ra đi của nghệ sĩ Giang Còi. Trong gia đình, hẳn là ông để lại một khoảng trống quá lớn.
Các em tôi vẫn chưa lấy lại tinh thần. Quanh nhà nhìn đâu cũng thấy kỷ niệm của ba. Vì đang trong thời gian giãn cách xã hội, các em tôi đứa nghỉ làm, đứa nghỉ học nên chỉ ở nhà, mà càng ở nhà lại càng nhớ ba. Thỉnh thoảng có đứa lại đột nhiên biến mất, chắc là chui vào một góc nào đó khóc một mình nên khi trở ra mắt vẫn còn đỏ hoe.
Tôi là anh trai lớn trong nhà nên phải cố gắng tỏ ra điềm tĩnh hơn cả. Buổi sáng, khi các em vẫn còn đang ngủ, tôi đã dậy làm vườn, chăm sóc nhà cửa. Tôi nghĩ mặc dù chúng tôi đều chưa thực sự ổn sau sự ra đi của ba, nhưng dù sao, cuộc sống vẫn phải tiếp diễn. Chúng tôi vẫn phải bước về phía trước.
- Trong thời gian chiến đấu với căn bệnh ung thư, công chúng luôn thấy nghệ sĩ Giang Còi lạc quan, mạnh mẽ.
Khi nhận được tin ông bị ung thư hạ họng, cả nhà tôi ai cũng sốc chứ không chỉ riêng ba tôi. Tuy nhiên, ông lại là người lấy lại tinh thần sớm nhất để đối diện với sự thật. Ông chủ động sắp xếp mọi thứ, dặn chúng tôi từ việc nhà cửa, vườn tược cũng như đưa ra những lời khuyên về cuộc sống vợ chồng. Ông cũng dặn chúng tôi việc lo hậu sự cho ông thế nào.
Trong suốt quá trình chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo, tâm lý ba tôi rất vững vàng, kể cả khi bệnh viện khuyên đưa về nhà. Lúc đó, ông rất mệt, không còn cử động được nữa nhưng vẫn đủ tỉnh táo để trả lời các con thông qua ánh mắt hay những cái gật đầu.
Nghệ sĩ Giang Còi với thú vui làm vườn, trồng cây.
- Anh có biết điều day dứt nhất của ba anh khi lìa xa cõi tạm?
Có những đứa em của tôi chưa đủ 18 tuổi. Ông rất lo cho tương lai của chúng, day dứt vì không thể đồng hành với các em cho tới tuổi trưởng thành. Ông cũng tiếc nuối vì chưa có những tác phẩm mang tính chất để đời, để người ta có thể nhớ tới ông, nhắc tới ông kể cả khi ông không rời xa cõi tạm.
Tuy nhiên, có một điều an ủi rất lớn là khi ba tôi qua đời, nhiều đồng nghiệp của ông gửi cho tôi những thước phim ông từng tham gia. Họ nói với tôi rằng, ông là người rất giỏi trong những vai phụ. Có những vai chỉ xuất hiện lướt qua trên kịch bản, thế nhưng ông có thể biến nó thành nhân vật khiến khán giả nhớ mãi.
Ba tôi luôn có quan điểm, không có vai diễn nhỏ, chỉ có người diễn viên nhỏ bé.
Con trai nghệ sĩ Giang Còi
Ba tôi luôn có quan điểm, không có vai diễn nhỏ, chỉ có người diễn viên nhỏ bé. Khi được giao bất cứ vai nào, chính hay phụ, lớn hay nhỏ, ông đều dốc ruột dốc gan ra diễn. Chính điều đó khiến ông được các đồng nghiệp cũng như khán giả yêu thương.
- Khi nghệ sĩ Giang Còi còn sống, ông từng chia sẻ với tôi rằng, nỗi ân hận lớn nhất của ông là không thể cho các con một gia đình trọn vẹn.
Ông không trực tiếp nói với chúng tôi điều đó, nhưng ông thể hiện bằng hành động. Ông luôn cố gắng hết sức để chăm lo cuộc sống của các con và chúng tôi cũng hiểu được tấm lòng ông.
Ba tôi là người rất tình cảm. Sau khi chia tay mẹ tôi, ông vẫn còn rất yêu bà. Sinh nhật năm nào của mẹ tôi, ông cũng gọi điện cho tôi nhắc: 'Hôm nay sinh nhật mẹ con đấy, gọi điện chúc chưa?'. Mẹ tôi thích sen trắng, ông trồng cả ao sen trắng trong vườn nhà. Ông cũng hay hái sen bảo tôi mang tặng bà nhân sinh nhật.
Nghệ sĩ Giang Còi.
- Điều gì ở bố khiến anh ngưỡng mộ nhất?
Tôi cực kỳ tự hào khi được là con của ông. Trái tim ông luôn nóng, tràn đầy nhiệt huyết và luôn hướng tới những điều tích cực. Ngay trong những hoàn cảnh bi đát nhất, ông đều tìm ra một cái gì đó tươi sáng. Chẳng hạn như khi phát hiện bị ung thư, dù có sốc nhưng ông cũng bảo may là phát hiện kịp và bác sĩ bảo vẫn còn thời gian 2 năm để sắp xếp cuộc sống. Chỉ tiếc là, ông đi sớm hơn cả khoảng thời gian đó.
Ông cũng là người rất giỏi trong việc chăm lo cho gia đình. Ngày xưa nhà tôi nghèo lắm. Có thời điểm cả nhà sống trong một cái lán dựng tạm. Ba tôi mở thêm xưởng mộc nhỏ chuyên đóng thùng loa, sửa chữa xe máy, ô tô.
Sau này ba tôi vay mượn bạn bè, người thân mua chiếc xe du lịch cũ rồi chạy Bắc - Nam. Có thời điểm một tháng ông về nhà được một lần. Thời phổ thông, ông học tiếng Nga, sau lái xe du lịch chẳng dùng dược, ông tự học thêm tiếng Anh, chỉ là tiếng Anh bồi, đủ để giao tiếp cơ bản với khách. Ông làm việc vất vả như thế nhưng toàn giấu mọi người về những chuyến đi. Ông luôn nói dối là "về gần đến nhà rồi" để mẹ con tôi yên tâm.
Sau này, khi cuộc sống dễ thở hơn một chút, ông lại tiếp tục rong ruổi theo các đoàn làm phim. Ông mê phim và luôn hết lòng với những vai diễn.
Nghệ sĩ Giang Còi bên con trai và cháu nội.
- Vậy mà anh từng tiết lộ, nghệ sĩ Giang Còi không hề muốn anh theo nghệ thuật?
Đúng rồi. Ông không muốn và lúc nhỏ tôi cũng không hề muốn, mặc dù khi mới chỉ 7-8 tuổi tôi đã tham gia đóng phim cùng ông.
Tôi nhớ năm 10 tuổi, tôi và em trai tham gia bộ phim Người chiếu bóng cùng ba. Phim quay ở Hòa Bình, phải trèo đèo, lội suối vất vả lắm. Trong ngày không có cảnh quay, hai anh em tôi ở lại dãy nhà công vụ mà đoàn làm phim thuê để ở. Có hôm bị bão, hai anh em chúng tôi thu dọn hết phuc trạng, đồ đạc của đoàn phim rồi đóng cửa ngồi trong nhà. Điện không có, người lớn không bên cạnh, ngoài trời gió rít ầm ầm. Chúng tôi sợ lắm nhưng cũng chẳng biết kêu ai. Kỷ niệm đó giờ ôn lại thì vui nhưng lúc đó thực sự rất khủng khiếp với hai đứa nhỏ 5 và 10 tuổi như anh em tôi.
Cũng trong phim Người chiếu bóng, có cảnh quay nhân vật của ba tôi lái máy xúc húc phải quả mìn sót lại sau chiến tranh. Lúc đầu, đoàn làm phim quay giấu tài xế đóng thế. Tuy nhiên, ba tôi thấy không sướng, nên xin xuống làm thử. Tôi lúc đó chỉ là đứa trẻ nhưng mà rất lo lắng về một vụ nổ tiếp theo. Những giây phút nhìn ê-kíp cân đo lại góc máy, gài kíp lại quả nổ, tôi nín thở nhìn ông leo vào cabin xe. Khi tiếng nổ vang lên, tôi rất hoảng sợ. Tôi chỉ có thể bình tĩnh trở lại khi thấy ba trở về trong làn khói bụi.
Tôi thấy đóng phim cũng vui nhưng vất vả và cực nhọc quá. Cái vất vả này không chỉ là vất vả thể chất mà còn là sự mệt mỏi về tinh thần khi mình phải hóa thân vào rất nhiều dạng vai với những số phận khác nhau. Vì thế, tôi không có ý định làm nghệ thuật, nhưng rốt cục lại trở thành đạo diễn (cười).
Có lẽ, tôi chịu ảnh hưởng từ ông rất nhiều. Sự ảnh hưởng đó lúc nhỏ tôi không nhận ra, lớn lên có biết nhưng chỉ khi ba nằm xuống, tôi mới thực sự thấy nó lớn thế nào. Ông ra đi, tôi bỗng cảm thấy áp lực quá nặng nề. Tôi tự nhủ mình phải sống thật tốt, vì nếu mắc sai lầm gì, tôi sẽ có lỗi với ông, với sự hy sinh mà ông dành cho mình cũng như cho gia đình.
Nghệ sĩ Giang Còi trong phim "Hai Bình làm thủy điện".
- Anh bắt tay vào thực hiện dự án "Vườn của ba" rồi làm những video về cuộc sống thường ngày của ba anh trong khu vườn ở ngoại ô Hà Nội. Đó có phải là cách để anh thể hiện tình cảm dành cho ba?
Dự án Vườn của ba bắt đầu từ mùa hè năm ngoái, khi đó tôi bị bệnh dạ dày và dịch COVID-19 đang diễn ra. Trải qua cơn đau đớn vật lộn tưởng chết, tôi bắt đầu thấy trân quý sự sống và hứng thú với việc trồng cây giống ba. Trước đó tôi giống như những đứa em bây giờ, có những cái cây mà ba đi lâu quên tưới cũng hồn nhiên mặc kệ.
Ngoài ra tôi cũng có suy nghĩ, cả nhà làm phim ảnh, nghề được coi là không thiết yếu trong mùa COVID-19, vậy tại sao không thử tận dụng mảnh vườn đã có để làm một cái gì đó.
Trước đó, ba tôi thấy mảnh đất này tệ quá, trồng cây cho có bóng mát, để con có chỗ vui chơi. Sau đó, ba tôi trồng cây chỉ là thú vui tôi. Hoa quả ăn không hết, mang đi tặng bạn bè, hoàn toàn không nghĩ tới chuyện kiếm tiền.
Năm vừa rồi nhãn sai quả rụng đầy vườn rẻ như cho, tôi với ba mới kết hợp với nhau làm long nhãn thương hiệu Vườn của ba. Sản phẩm của mấy ba con chỉ được vài chục kg nhưng đều được anh em bạn bè ủng hộ hết sạch (cười). Đó cũng là sự ra đời cái tên Vườn của Ba.
Dự án này không chỉ là cách chúng tôi giải quyết đầu ra cho hoa trái vườn nhà mà còn là nơi những người yêu vườn, thích làm vườn vào trao đổi với nhau. Thông qua đó, ba con tôi cũng có thể giao lưu với mọi người, học hỏi và chia sẻ không chỉ kinh nghiệm làm vườn mà cả về cuộc sống. Sau này, tôi muốn làm thêm những góc kỷ niệm về ba, để những người bạn của ông, những người yêu quý ông và người thân có thể tới chia sẻ hay ôn lại những kỷ niệm về ông.
Cũng qua báo VTC News, tôi mong những đồng nghiệp, bạn bè, người hâm mộ hay bất cứ ai có những kỷ niệm hay những kỷ vật, những thước phim có sự tham gia của nghệ sĩ Giang Còi xin hãy gửi vào trang Vườn của ba, để chúng tôi tập hợp và lưu giữ lại làm kỷ niệm. Tôi xin trân trọng cảm ơn.
Video: Diễn xuất của nghệ sĩ Giang Còi trong phim "Hai Bình làm thủy điện"