Đối phó khi kẻ 'ngáo đá' tấn công thế nào?

Thời gian gần đây, những vụ “ngáo đá” gây rối, giết người rùng rợn liên tục xảy ra gây hoang mang cho xã hội. Xung quanh vấn đề này, phóng viên VTC News trò chuyện với chuyên gia tâm lý và giáo dục, PGS.TS Trần Thành Nam để đưa ra cách phòng tránh và đối phó khi bị kẻ "ngáo đá" tấn công.

PGS.TS Trần Thành Nam (góc phải) phân tích về hành vi của những kẻ "ngáo đá".

- Gần đây rất nhiều vụ việc nguy hiểm do người “ngáo đá” gây ra như: trèo lên cột điện, nhảy múa trên nóc nhà, cầm dao tự chặt tay mình, giết người hàng loạt… khiến dư luận hoang mang, thưa ông?

Tôi cho rằng, hiện tượng rối loạn nghiện ma túy là một trong những vấn nạn hiện nay của xã hội. Tỷ lệ giới trẻ ở các khu vực thành thị sử dụng các chất kích thích là khá nhiều. Hậu quả để lại của hiện tượng trên rất ghê gớm.

Những hành vi “ngáo đá” hay hành vi sử dụng chất amphetamine là một trong những hành vi được xếp vào tệ nạn xã hội.  

Hiện nay, giới trẻ thường xuyên sử dụng ma túy tổng hợp. Điều này mang đến rất nhiều tác hại so với các dạng ma túy truyền thống trước đây. Trong đó, có thể tạo ra các ảo giác, khiến cho người sử dụng bị hoang tưởng và làm theo những hình ảnh xuất hiện trong đầu. Thường đó là những ảo giác đầy bạo lực.

Những thanh niên thường xuyên sử dụng chất kích thích amphetamine có thể được xếp vào diện bị rối loạn, tổn thương sức khỏe tinh thần.

Cho nên, nhiều người bị “ngáo đá” có thể bị ảo tưởng đường phố như dòng sông và họ thực hiện hành vi bơi ở ngay trên cạn. Tất cả những hành động đó, đều do kích thích của chất gây nghiện ma túy gây ra.

- Ma túy gây ra những tác hại khủng khiếp như vậy nhưng tỷ lệ người nghiện, đặc biệt là giới trẻ lại ngày càng có chiều hướng gia tăng, thưa ông?

Hiện nay, nhiều người cảm thấy cuộc sống nhàm chán hay quá áp lực. Do đó, họ sử dụng ma túy đá để giải tỏa áp lực cuộc sống. Họ dùng ma túy để trốn tránh thực tại cuộc sống. Tuy nhiên, đây là cách làm không tích cực và không lành mạnh.

Bên cạnh đó, một số người cũng vì bị lôi kéo, ham vui hay muốn thử thách bản thân mình. Đó là một trong nhiều nguyên nhân chính dẫn đến việc nhiều người thường sử dụng ma túy tổng hợp.

Ở đây, tôi muốn nhấn mạnh rằng, đối với những người mới sử dụng thời gian đầu, họ không thấy rõ được những hệ quả. Tuy nhiên, những người xung quanh nhìn thấy rõ những nguy cơ và tác động trực tiếp và gián tiếp.

Trong trạng thái ảo giác, người sử dụng có thể đi ra đường và gây tai nạn. Hoặc nhìn thấy vật này, vật khác xung quanh và tưởng tượng ra những điều tiêu cực, sau đó theo bản năng tự vệ, họ tấn công lại gây thương tích tới người xung quanh.

Ngày 26/12, một kẻ nghi "ngáo đá" vác dao chém chết vợ và 4 người khác ở Thái Nguyên.

- Vậy làm thế nào để có thể nhận diện những kẻ bị "ngáo đá", thưa ông?

Thông thường biểu hiện của “ngáo đá” là họ bị tác động tiêu cực, bởi những hình ảnh hoang tưởng, không có thật ở trong đầu.

Ở góc độ tâm lý, biểu hiện đầu tiên là nhu cầu sử dụng các chất gây nghiện càng ngày càng tăng và có những cá nhân không kiểm soát được việc sử dụng các chất kích thích này.

Thứ hai, khi thiếu các chất kích thích này, sẽ xuất hiện một loạt các triệu chứng cai. Cụ thể, thiếu thuốc sẽ gây vật vã, ngáp, bồn chồn, bứt rứt.

Ngoài ra, có một số thay đổi về mặt tâm trạng như trở nên cáu gắt, mất bình tĩnh, dễ nổi nóng. Bên cạnh đó, còn có các biểu hiện trên cơ thể như ho khan, khô mắt… khiến cho cá nhân cảm thấy bồn chồn, đứng ngồi không yên và tìm mọi cách để có thể thỏa mãn cơn nghiện.

- Hệ lụy việc sử dụng chất ma túy đối với xã hội là khôn lường, thưa ông?

Tôi cho rằng, việc sử dụng ma túy đá và các chất gây nghiện để lại nhiều hệ lụy cho cá nhân và xã hội. Đối với người sử dụng, họ dần mất lý trí, mất kiểm soát và thường hành động theo bản năng. Từ đó có xu hướng hành động bạo lực hơn, do những ảnh hưởng tiêu cực từ chất kích thích.

Đặc biệt, các chất kích thích có trong ma túy tổng hợp mới hiện nay gây ra nhiều ảo giác trong trí não người sử dụng. Ví dụ, nhìn người khác mà cảm giác như nhìn thấy ma quỷ hay những hình ảnh không có thật trong cuộc sống.

Họ thường nhìn thấy các hình ảnh khác lạ và họ tin rằng hình ảnh bị ma quỷ ám trên là thật, từ đó họ thực hiện các hành động mất kiểm soát.

Từ đó, trong xã hội mới xuất hiện các hiện tượng bạo lực, thậm chí bóp cổ, giết người. Tất cả là do ảnh hưởng tiêu cực từ chất kích thích của ma túy tổng hợp.

- Trong vụ thảm sát xảy ra ở Thái Nguyên vào hôm qua, kẻ "ngáo đá" sau khi chém chết vợ còn vác dao ra đường chém thêm 5 người khác. Sau vụ án này, người dân đặc biệt quan tâm cách đối phó với kẻ "ngáo đá" mất hết nhân tính, thưa ông?

Nếu gặp người có biểu hiện “ngáo đá”, thì tùy tình huống mà chúng ta có cách ứng phó phù hợp.

Trong trường hợp có đủ lực lượng để kiểm soát tình hình, thì cần tìm biện pháp cách ly, di chuyển đối tượng vào khu vực không gây hại cho bản thân họ và tránh gây hại cho những người xung quanh.

Trong điều kiện không đủ lực lượng, chúng ta cần nhanh chóng cảnh báo cho những người xung quanh, không nên đến gần và liên lạc với cơ quan chức năng đến để kiểm soát tình hình.

Bởi vì những người bị "ngáo đá" thường có những hành động bất ngờ, không thể dự đoán trước và rất khó để kiểm soát hành vi của họ.

- Dù nguy hiểm là vậy nhưng những kẻ "ngáo đá" lại ngày càng trẻ hóa, thưa ông?

Trước hết, cần khẳng định rằng, "ngáo đá" là một dạng rối loại và là một vấn đề tệ nạn mà xã hội đang lên án. Vấn đề này thường hay gặp ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Do đó, giới trẻ cần nghiêm túc, nhìn nhận ra các hệ lụy khi sử dụng chất gây nghiện trên.

Và giới trẻ cũng cần cần biết thông tin rằng, một khi đã bị nghiện các chất kích thích ma túy thì 80% số người sử dụng, dù cai nghiện cũng có nguy cơ bị tái nghiện.  

Sử dụng ma túy tổng hợp hiện nay gây ra các hiện tượng tiêu cực cho bản thân và xã hội. Đó là các hành động tấn công người, gây thương tích và nguy hiểm hơn là giết người dã man, khát máu.

Bên cạnh đó, việc sử dụng các chất này cũng là vi phạm pháp luật. Do đó, thay vì sử dụng ma túy để mua vui, giới trẻ cần hướng về các hoạt động mang tính nhân văn, theo sở thích và thế mạnh.

- Xin cảm ơn ông!