Theo Newsweek, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể trở thành chủ tịch Hạ viện tiếp theo sau khi hạ nghị sĩ Kevin McCarthy của bang California bị phế truất. Ông McCarthy bị bãi nhiệm sau thời gian căng thẳng vì bị cáo buộc không làm hết trách nhiệm với việc cắt giảm chi tiêu liên bang.
Ngay sau khi McCarthy bị bãi nhiệm, một số nghị sĩ cho biết họ có thể đề cử cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump làm chủ tịch Hạ viện mới. Đây không phải lần đầu ý tưởng này được nhắc đến, nhưng trong bối cảnh chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ đang đến gần, sự kiện có thể trở thành một diễn biến nổi bật.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Chuyện gì sẽ xảy ra?
Việc trở thành Chủ tịch Hạ viện sẽ đưa Trump trở lại Washington D.C., tâm điểm được chú ý và có thể cho ông cơ hội chủ trì quá trình luận tội Tổng thống Joe Biden - việc các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang làm.
Bên cạnh đó, Trump, người đang đối mặt với cáo buộc dân sự vì gian lận kinh doanh và một số cáo buộc hình sự khác trong năm nay, sẽ ngay lập tức trở thành người đứng thứ ba trong "hàng ngũ" vào Nhà Trắng.
Tuy nhiên, điều đó cũng sẽ khiến cựu tổng thống phải đảm nhiệm nhiều công việc hơn.
Chủ tịch Hạ viện chịu trách nhiệm tiến hành công việc tại Hạ viện, bổ nhiệm các thành viên vào các ủy ban, gửi các dự luật đến các ủy ban, ký các dự luật và nghị quyết được thông qua. Ngoài ra, trong nền chính trị Mỹ hiện đại, Chủ tịch Hạ viện thường phải đảm nhận trách nhiệm "đoàn kết" các đảng viên, đàm phán tìm cách thỏa hiệp để các bên thông qua luật và giúp thúc đẩy chương trình nghị sự chính sách của tổng thống.
Theo Newsweek, mặc dù ông Trump có thể đẩy một số trách nhiệm này lên bất kỳ ai là lãnh đạo phe Cộng hòa trong Hạ viện, nhưng ông vẫn phải gánh vác một số nhiệm vụ. Nếu Trump nghiêm túc xem xét việc tranh cử tổng thống vào năm 2024, quỹ thời gian ông dành cho chiến dịch có thể giảm đáng kể.
Khi ý tưởng Trump trở thành Chủ tịch Hạ viện từng được nêu ra trước kỳ bầu cử giữa kỳ Mỹ, một số nhà phân tích cho rằng cho đến khi chính Trump hoàn toàn loại bỏ khả năng này, câu chuyện cũng có thể trở thành một vấn đề chính trị.
Câu hỏi được đặt ra cho đảng Cộng hòa lúc đó sẽ là, nếu Trump muốn đảm nhận chức vụ, thì họ có nên bỏ phiếu cho ông không? Dù câu trả lời là gì cũng có thể ảnh hưởng đến sự ủng hộ của một bộ phận cử tri.
Kịch bản Trump làm Chủ tịch Hạ viện thực sự khả thi đến mức nào?
Theo quy định, Chủ tịch Hạ viện Mỹ không bắt buộc phải là nghị sĩ đương nhiệm. Tuy nhiên, trong lịch sử Mỹ, chưa từng có người nào không phải nghị sĩ được bầu giữ chức vụ này.
Để được bầu làm Chủ tịch Hạ viện, ứng viên phải nhận được sự ủng hộ quá bán của các nghị sĩ. Đảng Cộng hòa đang chiếm đa số tại Hạ viện với 221 ghế, trong khi đảng Dân chủ kiểm soát 212 ghế.
Các nghị sĩ Dân chủ nhiều khả năng sẽ phản đối ông Trump, nhưng hiện chưa rõ tỷ lệ ủng hộ dành cho ông trong phe Cộng hòa cao đến mức nào.
Đại diện của Trump từng phát biểu rằng ông không quan tâm đến vị trí này, song hiện họ chưa đưa ra bình luận về các thông tin mới. Bản thân Trump từng cho những thảo luận xung quanh khả năng ông trở thành Chủ tịch Hạ viện là "thú vị".
Các chuyên gia thì cho rằng ít có khả năng đó.
David Forte, giáo sư luật tại Đại học bang Cleveland, nói với NBC News vào năm 2015 rằng “không thể tưởng tượng được đến việc lãnh đạo viện đông người nhất lại không phải là một trong các đại diện được người dân bầu ra”.
Ngoại trừ việc Hiến pháp không quy định rõ, “không có gì cho thấy Chủ tịch Hạ viện có thể là ai khác ngoài thành viên Hạ viện", ông nói thêm.
Ông Forte cũng lưu ý, dù có tranh cãi, các tòa án, bao gồm cả Tòa án Tối cao, khó có khả năng can thiệp vào, khiến khả năng có chủ tịch ngoài Hạ viện càng giảm đi.