Cắt giảm thuế với Trung Quốc có giúp Mỹ thoát lạm phát?

Tỷ lệ lạm phát tại Mỹ tăng lên mức cao nhất trong 40 năm qua vào tháng 5, giá tiêu dùng tăng 8,6%, theo bộ lao động nước này. Từ khí đốt đến thực phẩm, chi phí sinh hoạt tăng đang gây áp lực nặng nề lên các gia đình Mỹ.

Khi bước vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ quan trọng, với việc đảng Dân chủ của ông có thể mất ưu thế trong quốc hội, Tổng thống Biden đối mặt lựa chọn khó khăn: Duy trì thuế quan với Trung Quốc và gánh trách nhiệm vì tình trạng giá cao, hoặc cắt giảm thuế và có thể sẽ trở nên yếu thế trước Trung Quốc .

Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Ảnh: Reuters).

Hôm 17/6, ông Biden nhắc đến Nga và những công ty dầu lớn, nói rằng giá dầu tăng vọt là một nhân tố lạm phát chính trong khi cuộc chiến ở Ukraine là nguyên nhân.

"Tôi hiểu lạm phát là thách thức thực sự đối với các gia đình Mỹ. Chính quyền của tôi tiếp tục làm mọi cách để giảm giá”, ông nói.

Tại cuộc họp báo ở Los Angeles, Tổng thống Mỹ phàn nàn vì các công ty dầu mỏ lớn, chẳng hạn như Exxon Mobil, đã không tăng sản lượng.

"Exxon đã kiếm được nhiều tiền trong năm nay. Tôi muốn nói điều này về các công ty dầu khí: Họ có 9.000 giấy phép để khoan, nhưng họ không khoan... bởi vì kiếm được nhiều tiền hơn với việc giá tăng khi không sản xuất thêm dầu”, ông Biden nói.

Tháng trước, Tổng thống Biden thông tin rằng chính quyền của ông đang xem xét cắt giảm các mức thuế mà chính quyền Trump áp đặt lên Trung Quốc hồi tháng 7/2018. Các biện pháp khi đó được ban hành theo Mục 310 của Đạo luật Thương mại năm 1974, cần "xem xét lại" bốn năm một lần.

Nhiều nhà kinh tế và doanh nghiệp đã thúc giục ông Biden cắt giảm những hạng mục thuế quan này để hạ nhiệt lạm phát ở Mỹ. Tuy nhiên, ngoài thuế, các yếu tố khác được cho là góp phần gây ra lạm phát còn có phục hồi sau COVID-19, khủng hoảng chuỗi cung ứng và chiến sự Ukraine.

Shang-Jin Wei, nhà kinh tế học, giáo sư về kinh doanh và kinh tế Trung Quốc tại Đại học Columbia, bình luận: “Nếu Mỹ điều chỉnh các mức thuế quan này, điều đó không giúp cho Trung Quốc mà sẽ giúp Mỹ. Cứ mỗi 100 USD mua từ Trung Quốc, có khoảng 40 USD là các bộ phận và linh kiện cho các công ty Mỹ và 60 USD là chi phí cho các hộ gia đình. Việc loại bỏ thuế quan có thể giúp giảm chi phí này". 

Chính quyền Trump đã áp đặt mức thuế lên tới 25% đối với hàng hóa Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại, bao gồm hàng trăm tỷ USD hàng tiêu dùng. Vấn đề liệu có nên giữ lại số thuế quan này hay không được cho là sẽ trở thành vấn đề chính trị, khi một số chính trị gia và các lãnh đạo ngành cho rằng ông Biden đang tỏ ra mềm mỏng với Trung Quốc nếu giảm thuế. 

Việc cắt giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc có thể làm giảm giá ở Mỹ ở một số lĩnh vực, chẳng hạn nguyên liệu thô, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng biện pháp này sẽ không hạ nhiệt lạm phát xuống đủ mức mong muốn.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cũng cho hay, việc giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc không phải giải pháp toàn diện cho lạm phát cao. Nhưng điều này không có nghĩa thuế quan với Trung Quốc nên được duy trì vì chính sách này đã không thực sự hiệu quả, theo các nhà kinh tế.

Robert Handfield, giáo sư quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học Bang North Carolina, nói, chính quyền Biden có thể giảm thuế với Trung Quốc một cách có chọn lọc theo ngành. Các dự án năng lượng mặt trời trong đó sẽ được ưu tiên vì hầu hết các tấm pin mặt trời đến từ Đông Nam Á và Trung Quốc.

Handfield thông tin, giảm thuế quan "có thể không có tác động vật chất về lâu dài, nhưng có thể có tác động ngắn hạn".