Ai đã từng ghé thăm mảnh đất trung du Phú Thọ hẳn đôi lần đã được thưởng thức bát canh chua rau sắn. Món này có nhiều cách chế biến nhưng ngon nhất vẫn là khi được nấu với cá. Màu rau nồng ấm như màu đất trung du, vị rau ngọt bùi tựa tình người đất Tổ sẽ khiến ai đó ăn một lần rồi nhớ mãi không quên.
Canh rau sắn chua nấu cá - món ăn bình dị của người dân đất Tổ Vua Hùng.
Với nhiều người, rau sắn là món ăn dân dã, không trọng hình thức cũng chẳng phải cao lương mỹ vị nhưng món ăn này lại đòi hỏi cách chế biến cầu kỳ, kỹ lưỡng.
Điều đó thể hiện ngay từ khâu chọn rau sắn. Không phải sắn nào cũng có thể hái lá ăn được. Theo kinh nghiệm của người Phú Thọ, chỉ có rau sắn trắng lá xanh mới có thể chế biến được món ẩm thực hấp dẫn này. Nếu chọn nhầm loại sắn lá tre, màu lá hơi tía thì ăn vào dễ bị say vì đây là loại sắn độc.
Rau sắn phải chọn loại rau trắng lá xanh mới đúng chuẩn.
Món canh rau sắn chua chuẩn vị, phải lựa chọn những búp sắn non mập mạp còn nguyên lớp phấn mịn phía đầu chồi, sau khi rửa sạch, cần được vò nát cho ra hết nhựa. Vò lá sắn cũng là một công đoạn quan trọng để đem lại hương vị của món ăn, người vò phải khéo léo làm sao cho lá sắn mềm, sóng đều nguyên búp chứ không vụn thành từng đoạn.
Rau sắn tươi phải còn nguyên búp mới ngon.
Sau đó được vò thật khéo để loại bỏ nhựa sắn.
Sau công đoạn vò là bước muối chua. Lúc này, lá sắn được trộn với chút muối cho vị thêm đậm đà và giúp rau sắn nhanh chua hơn, có thể để lâu ngày không bị hỏng, bị váng. Bởi thế, khi thêm muối cũng phải lựa sao cho rau không quá mặn, không quá nhạt vì dễ nổi váng làm hỏng rau. Sau khi đã trộn muối đem cho vào vại hoặc bình, để 4 đến 5 ngày ủ chua.
Rau sắn ủ chua có màu vàng đều, dậy mùi thơm hấp dẫn, để lại hương vị giản dị mà khó quên.
Rau sắn sau khi muối chua từ 4-5 ngày có mùi rất thơm.
Canh rau sắn chua nấu với cá có vị rất lạ, có cảm giác quyến rũ hơn cá nấu dưa ở miền xuôi. Món rau sắn nấu cá được đun trên bếp củi rất đượm: mùi khói bếp, mùi gợi vị chua, mùi thơm thịt cá,… quyện lại với nhau. Món này không cần cho thêm thứ rau gia vị gì ăn vẫn rất ngon.
Tô canh rau sắn chua nấu cá chẳng cần phải nêm nếm gì nhiều vẫn rất "đưa cơm".
Ai đến Phú Thọ cũng phải thử qua món này, nếu không thì chuyến đi xem như chưa trọn vẹn.
Bát canh rau sắn khi mới nhìn không có gì hoa mỹ. Thế nhưng khi ăn, thực khách sẽ bị chinh phục bởi mùi vị ngon, lạ. Đó cũng là hương vị giản dị của món ăn chỉ có ở vùng trung du này.