Cảng Hải Phòng - hành trình kiến tạo 'Cảng thông minh - cảng xanh'

Ở một doanh nghiệp cảng biển đầu ngành như Công ty Cổ phần Cảng Hải Phòng (PHP), nơi vận hành 24/7 và tiếp nhận hàng nghìn lượt tàu mỗi năm, đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn mà là yếu tố sống còn.

“Trong vận hành cảng biển, đôi khi một thay đổi rất nhỏ cũng tạo ra chênh lệch rất lớn”, ông Nguyễn Tường Anh - Tổng Giám đốc Cảng Hải Phòng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA) chia sẻ khi mở đầu câu chuyện về hành trình chuyển đổi số của doanh nghiệp.

Từ cảng biển truyền thống đến “cảng thông minh - cảng xanh”

Theo ông, sản lượng hàng hóa khổng lồ của ngành hàng hải phản ánh không chỉ quy mô mà cả độ phức tạp của dữ liệu vận hành và tài chính. Mỗi container, mỗi chuyến tàu, mỗi dịch vụ logistics đều tạo ra một lớp dữ liệu mới liên quan đến chi phí, giá thành, công nợ hay hiệu suất thiết bị. Nếu doanh nghiệp không liên tục cải tiến, hệ thống vận hành rất dễ trở nên cồng kềnh, thiếu minh bạch và tốn kém.

Tại Cảng Hải Phòng, đổi mới bắt đầu từ những chi tiết nhỏ: Tối ưu thao tác nâng hạ, rút gọn quy trình đối chiếu chứng từ hoặc tổ chức lại luồng công việc để mạch lạc hơn. “Mỗi giây rút ngắn trên cầu bến là cả một dòng tàu được hưởng lợi,” ông nói. Chính tinh thần cải tiến nhỏ nhưng liên tục đã trở thành nền tảng văn hoá giúp Cảng Hải Phòng duy trì lợi thế cạnh tranh.

Đổi mới sáng tạo, theo ông Tường Anh, không chỉ là việc đưa thêm công nghệ vào vận hành mà là sự thay đổi tư duy quản trị, một cách nhìn xa hơn, dài hơn và sẵn sàng đầu tư bền bỉ vào các nền tảng tạo tác động lâu dài. Đó cũng là lý do Cảng Hải Phòng kiên định theo đuổi tầm nhìn “cảng thông minh - cảng xanh”, trong đó dữ liệu và tự động hóa đóng vai trò then chốt.

Doanh nghiệp đã triển khai các giải pháp số như ePort, SmartGate, Checkpoint để theo dõi container, giám sát thiết bị và kiểm soát luồng hàng theo thời gian thực. Những hệ thống này tạo ra một “bức tranh trực quan” về vận hành, giúp lãnh đạo đưa ra quyết định nhanh và chính xác hơn, thay thế cho cách điều hành dựa nhiều vào kinh nghiệm như trước đây.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng chuyển đổi vận hành sẽ chưa hoàn chỉnh nếu thiếu nền tảng tài chính minh bạch và chuẩn hóa, nơi các con số phản ánh chính xác hiệu quả thực sự của hoạt động sản xuất kinh doanh.

Giải pháp FPT CFS - “mảnh ghép” chuẩn hóa tài chính cho doanh nghiệp đầu ngành

Khối lượng giao dịch nội bộ rất lớn giữa các công ty con và đơn vị trong hệ sinh thái Tổng Công ty Hàng Hải Việt Nam (VIMC) khiến quá trình hợp nhất báo cáo tài chính của Cảng Hải Phòng trở nên phức tạp. Mỗi kỳ báo cáo đều đòi hỏi tốc độ và độ chính xác cao, trong khi phương thức tổng hợp bằng Excel tiềm ẩn nhiều rủi ro và khiến đội ngũ tài chính phải xử lý lượng dữ liệu khổng lồ trong thời gian ngắn.

Lợi thế của Cảng Hải Phòng là được trực tiếp quan sát cách VIMC triển khai giải pháp hợp nhất báo cáo tài chính FPT CFS tại cấp tập đoàn. Thành công của mô hình này, cùng sự tương đồng về quy mô và cấu trúc dữ liệu, giúp doanh nghiệp nhận ra FPT CFS là lựa chọn phù hợp để giải quyết bài toán lâu năm về chuẩn hóa dữ liệu, tăng tốc đóng sổ và giảm sai số trong hợp nhất.

Sau sáu tháng triển khai, FPT CFS đã mang lại những thay đổi rõ rệt. Quá trình hợp nhất được chuẩn hóa từ gốc, thay thế hàng loạt bước thủ công trước đây bằng tự động hóa. Việc đối chiếu, loại trừ giao dịch nội bộ hay xử lý bút toán đặc thù vốn mất nhiều thời gian nay diễn ra nhanh hơn, nhất quán hơn và ít sai sót hơn.

“Không thể nói đến chuyển đổi số nếu dữ liệu tài chính nằm rời rạc trong những file Excel khác nhau”, ông Tường Anh nhấn mạnh. “Minh bạch, nhất quán và khả năng dự báo chính là nền tảng để cổ đông tin tưởng vào chiến lược phát triển.”

Với FPT CFS, doanh nghiệp đã xây dựng được hệ thống dữ liệu tập trung và phân quyền rõ ràng, tạo điều kiện để lãnh đạo đưa ra quyết định kịp thời và chính xác hơn. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để doanh nghiệp tiến gần hơn tới các chuẩn mực báo cáo quốc tế như IFRS, vốn đang trở thành xu hướng tất yếu với các doanh nghiệp quy mô lớn.

Từ góc độ của Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, ông Nguyễn Tường Anh cho rằng chuyển đổi số tài chính không còn là xu hướng mà là năng lực cạnh tranh cốt lõi. Ngành cảng biển - logistics chỉ có thể bứt phá khi dữ liệu từ cầu bến, kho bãi, vận tải và điều phối vận hành được tổ chức lại theo một chuẩn thống nhất. Khi đó, hệ thống tài chính mới vận hành hiệu quả, minh bạch và giảm phụ thuộc vào xử lý thủ công.

Ông cũng nhấn mạnh vai trò của một hệ sinh thái công nghệ đồng bộ, nơi ERP và các nền tảng chuyên ngành được kết nối liền mạch, tạo nên dòng chảy dữ liệu xuyên suốt từ vận hành đến tài chính. Tuy nhiên, yếu tố mang tính quyết định vẫn là con người. Nhân sự tài chính phải có tư duy quản trị theo dữ liệu và khả năng sử dụng các công cụ hiện đại như BI, ERP hay AI. “Công nghệ chỉ phát huy tối đa giá trị khi đội ngũ sẵn sàng và hiểu rõ mục tiêu của chuyển đổi”, ông nói.

Kết thúc cuộc trò chuyện, ông Tường Anh khẳng định sự bền vững của doanh nghiệp không xuất phát từ quy mô, mà từ cách tổ chức, quản trị và ra quyết định. Với Cảng Hải Phòng, đổi mới sáng tạo chính là “nhiên liệu của tương lai”, là nền tảng giúp doanh nghiệp giữ vững vị thế cảng biển lớn nhất miền Bắc và trở thành hình mẫu quản trị trong ngành logistics Việt Nam.