Cần quy định chặt chẽ về liên kết khai thác khoáng sản để tránh trục lợi

Thảo luận về dự án Luật Địa chất và khoáng sản chiều 28/6, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) nhắc lại một số nội dung Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời chất vấn hôm 4/6 việc các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước có giấy phép khai thác khoáng sản nhưng không triển khai dự án.

Quan điểm của Bộ trưởng là thực hiện đấu giá các mỏ doanh nghiệp được giao nhưng không tổ chức khai thác, từ đó để huy động các nguồn lực xã hội vào khai thác khoáng sản. 

Đồng thuận với quan điểm trên nhưng, ông Hậu cho rằng cần quy định cụ thể và chặt chẽ những trường hợp trên này để tránh tiêu cực.

"Doanh nghiệp không tự khai thác các dự án nhưng có thể dùng quyền khai thác để liên doanh, liên kết, góp vốn đầu tư với doanh nghiệp khác để triển khai khai thác. Đây là cách làm đúng, mở hướng ra cho doanh nghiệp và huy động được nguồn lực xã hội vào khai thác, chế biến khoáng sản", ông Hậu đặt vấn đề.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh). (Ảnh: Quốc hội).

Vì vậy, ông cho rằng cần phải định giá quyền khai thác khoáng sản khi đưa vào góp vốn để tránh thất thoát tài sản của nhà nước. Việc định giá tài sản, định giá quyền sử dụng đất để đưa vào góp vốn đã có quy định cụ thể nhưng vẫn xảy ra nhiều vi phạm, không ít cán bộ các cấp bị kỷ luật, vào vòng lao lý.

Do đó, đại biểu Trần Hữu Hậu đề nghị, dự thảo luật cần bổ sung về định giá quyền khai thác khoáng sản.

Khoáng sản là tài nguyên quý giá của đất nước, hầu hết không thể tái tạo, bồi đắp; đòi hỏi phải được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, đóng góp tương xứng với giá trị của nó vào ngân sách nhà nước, góp phần vào sự phát triển đất nước.

"Khoáng sản cũng như miếng mỡ ngon đặt trước miệng mèo. Ta không thể chỉ tăng cường dạy dỗ, nhắc nhở mèo rằng phải giữ gìn phẩm chất đạo đức, không được ăn vụng vì đó là thức ăn của chủ… mà cần phải đậy kỹ, khóa chặt", đại biểu Hậu phát biểu.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng cho rằng, cần có quy định rõ về đối tượng và điều kiện chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản nhằm tránh việc tổ chức, cá nhân lợi dụng chính sách này để trục lợi.

Giải trình tiếp thu ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, quan điểm là sử dụng hiệu quả nhất nguồn tài nguyên khoáng sản của quốc gia, đảm bảo an ninh năng lượng, chiến lược khoáng sản của quốc gia. Một vài loại khoáng sản phải để cho các tập đoàn nhà nước dùng như than hay bauxite..., nội dung này Chính phủ quy định. 

Nhưng ông cho biết thống nhất ý kiến của đại biểu, theo hướng những khoáng sản liên quan đến an ninh năng lượng quốc gia do Chính phủ quy định, với loại "dưới nữa sẽ tính đến chuyện đấu giá".