Ông Công ông Táo là những vị thần có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa, tâm linh của người Việt. Trước dịp 23 tháng Chạp hằng năm, các gia đình đều chuẩn bị cho lễ cúng ông Công ông Táo, tiễn các vị lên chầu trời báo cáo tình hình trong năm qua.
Nhiều người quan niệm, ông Công là thần thổ công, vị thần cai quản đất đai trong nhà, cần được cúng trên bàn thờ chính trong nhà, còn ông Táo trông coi việc bếp núc nên sẽ được cúng ở dưới bếp. Tuy nhiên, nhiều người khác lại cho rằng, các vị này đều cần được thờ phụng trên ban thờ chính của gia đình, vì bếp là nơi đun nấu, không phải nơi thể cúng lễ. Mâm cỗ cúng 23 tháng Chạp cần được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà. Hiện phần lớn các gia đình đều theo cách này.
Những lễ vật dùng để cúng ông Táo như mũ, áo, giày, giấy tiền vàng mã sẽ được hóa sau khi nửa tuần hương cháy hết. Khi hóa vàng xong và hương đã cháy hết, gia đình sẽ mang cá chép ra sông hoặc hồ để thả.
Việc cúng lễ trong ngày 23 tháng Chạp không đòi hỏi quá cầu kỳ nhưng phải tươm tất. Tùy điều kiện và hoàn cảnh của mỗi gia đình để chuẩn bị lễ chay hoặc mặn.
Việc cúng lễ cần tiến hành trước 12h ngày 23 tháng Chạp là thời điểm ông Công ông Táo bay về chầu trời. Thông thường, có thể bắt đầu cúng từ ngày 21 tháng Chạ, các gia đình có thể lựa chọn thời gian phù hợp để làm lễ.
Sau khi cúng lễ và thả cá chép, nên chọn địa điểm phù hợp, nhẹ nhàng thả cá. Tránh thả từ trên cao hay ném cá xuống nước vì như vậy cá sẽ chết.
Lễ cúng ông Công ông Táo. (Ảnh: Internet)
Để Táo quân về trời báo cáo với Ngọc Hoàng chuyện hạ giới được đủ đầy, mỗi gia đình cần chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo thật chu đáo và đẹp mắt. Thông thường, mâm cỗ cúng truyền thống bao gồm rất nhiều món, bao giờ cũng có các món ăn và lễ vật.
Các gia đình có thể tùy điều kiện, hoàn cảnh để soạn mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, không nhất thiết phải cầu kỳ nhiều món, miễn là lòng thành.
Tết ông Công, ông Táo là một trong những nghi lễ quan trọng trong văn hóa của người Việt Nam. Theo ghi chép còn lưu, ba vị thần Táo có vị trí rất quan trọng, họ có quyền định đoạt mọi sự cát hung, phúc đức cho gia đình mà mình cai quản. Điều này phụ thuộc nhiều vào tâm đức của gia chủ. Chính vì thế, để mong cầu Thần bếp báo cáo những lời hay, ý đẹp với Ngọc Hoàng thì hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp, mỗi gia đình đều chuẩn bị lễ cúng Táo quân long trọng để tiễn ông Táo về trời.
Ngày nay, do những yếu tố khách quan như công việc, học tập nên không phải nhà nào cũng có thể cúng Táo quân đúng ngày mà thường sẽ cúng trước. Vậy cúng Táo quân trước ngày 23 có được không?
Cúng ông Công ông Táo trước ngày 23 tháng Chạp được không?Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, tùy vào điều kiện thời gian của mỗi gia đình mà lựa chọn ngày, giờ cúng là khác nhau. Các gia đình hoàn toàn có thể cúng ông Công, ông Táo trước ngày 23 tháng Chạp khoảng 1 - 2 ngày. Tuy nhiên, không nên cúng muộn hơn 23h ngày 23 tháng Chạp. Bởi mỗi năm chỉ có một ngày Ngọc Hoàng nghe các Táo báo cáo, do đó Táo quân cần phải lên thiên đình đúng giờ để kịp vào chầu.
Nếu Táo nào lên thiên đình sớm thì phải chờ đến ngày thiết triều và táo nào lên muộn thì không tham gia được. Chính vì thế, các gia đình không nên cúng sau ngày 23.