Sáng 11/5, tại phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn. Đồng thời, xem xét việc bổ sung nội dung này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.
Nội dung đáng chú ý được các đại biểu quan tâm là đề xuất người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" thì xin từ chức trong thời gian không quá 10 ngày.
Thay mặt Ủy ban Pháp luật của Quốc hội trình bày báo cáo thẩm tra nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang đề nghị cơ quan soạn thảo lý giải rõ hơn cơ sở của việc xác định mốc thời hạn quy định là 10 ngày để người được lấy phiếu có mức "tín nhiệm thấp" xin từ chức và 30 ngày để UBND có thẩm quyền xử lý đối với trường hợp Chủ tịch UBND có mức "tín nhiệm thấp".
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang.
Ủy ban Pháp luật đề nghị bỏ cụm từ "nhưng không quá 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm" tại Điều 10 và Điều 15, bởi nếu quy định việc bỏ phiếu tín nhiệm hoặc miễn nhiệm đối với người có mức độ tín nhiệm thấp sẽ được thực hiện tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất nhưng không quá 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm thì sẽ không thể hiện sự uyển chuyển, tính linh hoạt trong quá trình tổ chức thực hiện.
Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị quy định rõ trong dự thảo Nghị quyết trường hợp người giữ nhiều chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn mà không còn được Quốc hội, HĐND tín nhiệm thì xin từ chức hoặc bị miễn nhiệm đối với tất cả các chức vụ đang giữ. Theo quy định tại khoản 5 Điều 1 của dự thảo Nghị quyết, trong trường hợp này, Quốc hội, HĐND thực hiện lấy phiếu một lần đối với các chức vụ mà người đó đảm nhiệm.
Ngoài ra, ông Nguyễn Trường Giang cho biết quá trình thảo luận, có ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng bỏ phiếu tín nhiệm, thực chất là một hình thức xem xét kỷ luật đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn. Vì theo quy định tại Điều 11 dự thảo Nghị quyết, các trường hợp bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND thường là do phát hiện có dấu hiệu sai phạm hoặc qua thăm dò cho thấy người được Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn đạt mức "tín nhiệm thấp".
Trong khi đó, hệ quả nặng nhất đối với người được lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm quy định trong dự thảo Nghị quyết đều là trình Quốc hội, HĐND quyết định việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm. Do đó, ý kiến này đề nghị trong trường hợp người được bỏ phiếu tín nhiệm có từ quá nửa tổng số đại biểu trở lên đánh giá "không tín nhiệm" thì Quốc hội, HĐND bãi nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị cách chức đối với người đó.
Trước đó, trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề xuất cần thiết phải ban hành một nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 85. Ban Công tác đại biểu đề nghị quy định cụ thể về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh, người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND đánh giá "tín nhiệm thấp" thì có thể xin từ chức.
Trong thời gian không quá 10 ngày kể từ ngày công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm mà không từ chức thì Quốc hội, HĐND xem xét, quyết định việc bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất, nhưng không quá 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm.
Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trở lên đánh giá "tín nhiệm thấp" thì cơ quan có thẩm quyền trình Quốc hội, HĐND miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất, nhưng không quá 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm.
Việc lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch UBND quận, thị xã, phường ở nơi không có HĐND thì kể từ thời điểm có đề nghị của HĐND quận, thị xã, Chủ tịch UBND cùng cấp xem xét, quyết định trong thời gian tối đa không quá 30 ngày.