23:09 05/11/2024
Thời sự quốc tế
Ca sĩ Phúc Tiệp, học trò của cố NSND Doãn Tần và NSND Quang Thọ, người từng đoạt giải Nhì dòng nhạc thính phòng giải Sao Mai 2007, giải Nhì Tiếng hát Thính phòng toàn quốc 2009, vừa cho ra mắt album chuyên về nhạc xưa với tên gọi Vết xưa và MV Tôi là người thợ lò.
Tâm sự về việc bỗng dưng “rẽ” sang hát nhạc xưa, Phúc Tiệp nói, khi đã có chỗ đứng nhất định ở dòng nhạc thính phòng, anh trăn trở về việc tiếp cận cộng đồng nghe nhạc nói chung và cần có sự thay đổi, bứt phá. Khoảng cuối năm 2018, anh tìm đến nhạc sĩ Đức Trí với ý định làm mới một số ca khúc Làn Sóng Xanh một thời theo phong cách mang âm hưởng bán cổ điển semi-classic. Sau vài tháng bay đi bay lại giữa Hà Nội và TP.HCM, làm việc với nhạc sĩ Đức Trí tại nhà và phòng thu, cuối cùng khi ra bản demo, cả hai đành phải thừa nhận là chưa tìm ra được cách giải bài toán âm nhạc này một cách hiệu quả nhất, nên đành tạm gác lại dự án.
Phúc Tiệp kể, nhạc sĩ Đức Trí luôn yêu cầu anh “hát nhẹ hơn, nhẹ hơn” nhưng dù anh đã hát rất nhẹ rồi thì chất giọng vẫn quá mạnh so với dòng nhạc của Đức Trí. Kết quả là hai anh em kéo nhau từ phòng thu ra…quán nhậu.
Sau đó, anh có hát nhạc do nhạc sĩ Quốc Trung phối, như ca khúc Tình ca theo phong cách world music - thể loại âm nhạc mở có sự pha trộn không biên giới giữa nhiều phong cách nhạc khác nhau, từ dân gian đến đương đại. Phúc Tiệp đã “lăn như bi” tìm đến nhiều nhạc sĩ không liên quan gì đến âm nhạc thính phòng với mong muốn làm mới mình nhưng rồi nhận thấy giọng hát vốn thăng hoa ở dòng nhạc thính phòng của mình chưa phù hợp để bén duyên với các dòng khác. Anh tập cách sống chậm lại, tĩnh tâm hơn, và nghĩ đến việc hát nhạc xưa khi tự thấy mình đã đủ trải nghiệm và thả lỏng hơn trong cách hát.
Ca sĩ Phúc Tiệp hiện là giảng viên khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.
Album Vết xưa được Phúc Tiệp âm thầm thực hiện cách đây gần 3 năm, quy tụ 9 ca khúc của các nhạc sĩ tên tuổi gồm: Mùa hè đẹp nhất, Mùa đông sắp đến, Cơn mưa phùn (Đức Huy), Căn nhà xưa (Nguyễn Đình Toàn), Như chiếc que diêm, Mắt lệ cho người (Từ Công Phụng), Một lần nào cho tôi gặp lại em, Rồi cũng già (Vũ Thành An), Chiều một mình qua phố (Trịnh Công Sơn).
Sau khi làm xong, anh đưa cho vài người bạn nghe và ai cũng thốt lên ngạc nhiên: “Đây là Tiệp hát thật à? Tiệp mà hát được loại nhạc mềm thế này à?”.
Dù được ghi nhận đã có sự “lột xác” khó tin nhưng Phúc Tiệp khẳng định, 9 ca khúc trong Vết xưa vẫn mang màu sắc rất riêng của anh. Anh vẫn lồng ghép một chút màu sắc thính phòng vào đó, dù chỉ là một vài câu hát mà chỉ cần người nghe tinh ý một chút sẽ nhận ra.
Về MV Tôi là người thợ lò, Phúc Tiệp cho biết anh chọn ra mắt cận kề dịp kỷ niệm 86 năm ngày truyền thống của công nhân vùng mỏ (12/11/1936 - 12/11/2022). MV được anh ghi hình từ năm 2019. Nam ca sĩ chia sẻ, cách đây 3 năm, anh nhận lời tham gia chương trình truyền hình thực tế Sống ở mỏ phát trên sóng VTV3 nên có dịp trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt và công việc thường nhật của một công nhân mỏ, từ khoan vỉa than, ngồi nặn “bua mìn”, nổ mìn, vác thiết bị nặng vài chục kg xuống mỏ sâu, sửa chữa máy móc vận hành trên mặt đất… Khi nhận lời mời tham gia, anh đã nghĩ tới việc sẽ làm MV Tôi là người thợ lò quay lại những hình ảnh thực nhất về công nhân mỏ và cả trải nghiệm của mình khi sống, làm việc với họ. Khác với những MV trước đó về ca khúc này chỉ làm mang tính ước lệ, anh muốn làm ra một MV chân thực nhất.
Phúc Tiệp kể, thật ra người bình thường mà xuống hầm lò sâu chừng 70-80 m và ở trong đó chừng 2 – 3 tiếng là không chịu nổi, phải quay trở lên. Nhưng anh thì đã theo chân các công nhân mỏ xuống hầm sâu tới tận 175 m, kinh qua đủ các công việc mà họ làm 8 tiếng mỗi ngày và nhiều lần xúc động rơi nước mắt vì thấu hiểu những hy sinh thầm lặng nhưng vô cùng lớn lao của họ.
Nam ca sĩ kể, trước khi có dịp xuống hầm lò, anh cứ hình dung dưới lòng đất sâu kia là than bùn thì những người công nhân sau khi trở lên ai cũng lấm lem, mặt mũi đen sì đen sịt, cả người ướt sũng giống như vừa mới nhúng từ vũng than bùn lên. Song thực tế không phải thế. Toàn bộ nền địa tầng bên dưới hầm lò sâu cả vài trăm mét kia là những vỉa than, mỏ than, ở dưới đó các công nhân thở qua đường dẫn ôxy chung chạy từ trên mặt đất, không gian bụi mù mịt khủng khiếp mỗi khi có mũi khoan được dí vào vỉa than để khoan…Mồ hôi chảy ra quện với bụi than khiến ai nấy đều lấm lem không chỉ mặt mũi mà toàn bộ từ trên đầu xuống dưới chân, cho đến khi ra khỏi hầm lò chỉ còn mỗi hàm răng là trắng. Những người công nhân mỏ bước chân lên mặt đất, tháo đôi ủng dốc ra òng ọc nước, chính là nước do mồ hôi của họ chảy ra sau một ngày làm việc mệt nhọc. Có điều, tất cả đều rất yêu đời và lạc quan.
Trong MV, ngoài anh ra thì những “diễn viên” xuất hiện trong MV không ai khác chính là những công nhân vùng mỏ với nụ cười, ánh mắt cực kỳ đời thường và chân thật.
“Tôi trộm nghĩ người mất chỉ chôn sâu vài ba mét, nhưng nơi mà các công nhân mỏ làm việc sâu tới tận 175 m, thậm chí có những hầm lò sâu đến vài ba trăm mét. Người ta có câu ‘ăn cơm dương gian nhưng làm việc địa phủ’ là để nói về công việc lao động của những người thợ lò có lẽ là vì thế. Trong hầm sâu và tối, chỉ cần tắt chiếc đèn pin đeo trên đầu của mỗi người đi, thì không gian xung quanh chắc giống như địa phủ rồi. Tôi muốn ghi lại sự hy sinh của họ trong MV này!” – Phúc Tiệp xúc động nhớ lại.
Cũng theo Phúc Tiệp, anh và toàn bộ mọi người bao gồm đạo diễn, quay phim, kỹ thuật... trước khi xuống hầm lò đều phải ký cam kết việc xuống đó là hoàn toàn tự nguyện, nếu rủi ro xảy ra chuyện gì thì hoàn toàn chấp nhận, không khiếu nại.
Ngoài những cảnh quay trong hầm lò sâu 175m thì MV Tôi là người thợ lò cũng có một số bối cảnh quay khác ở những mỏ than lộ thiên trên mặt đất và cả cảnh quay ở đỉnh núi Bài Thơ, Hạ Long, Quảng Ninh. Phúc Tiệp chia sẻ, để lấy một vài giây quay trên đỉnh núi Bài Thơ, anh cùng ê-kíp đã phải mất nguyên ngày trèo qua những mỏm đá tai mèo sắc nhọn để lên được đỉnh núi cao. Anh còn mặc nguyên cây vest, đi giày da để trèo núi nên rất vất vả. Lúc đi lên đã vậy, lúc xuống núi còn nguy hiểm hơn vì không có đường mà vẫn phải bám vào các mỏm đá tai mèo để đi xuống. Khi quay ở bối cảnh cao này, do địa hình hiểm trở phức tạp nên ê-kíp đã bị hỏng mất 2 chiếc flycam giá trị.