Bộ GTVT làm gì khiến ngành đăng kiểm thay đổi toàn diện sau loạt lùm xùm?

Thời điểm cuối tháng 10/2022, người dân cả nước chịu thiệt vì những lùm xùm của ngành đăng kiểm bị phanh phui, khiến 106/281 cơ sở liên tiếp bị đóng cửa cùng hơn 600 cán bộ, đăng kiểm viên bị khởi tố, bắt giữ với nhiều tội danh.

Thế nhưng sau nửa năm, diện mạo ngành đăng kiểm đã khác hẳn.

Những điểm sáng bất ngờ

Những ngày đầu tháng 6, anh Quách Hà Đương (Thanh Trì, Hà Nội) tá hỏa điện cho bạn bè để hỏi thăm địa chỉ đăng kiểm cho chiếc xe ô tô nhãn hiệu Hyundai

Accent của gia đình mình sẽ đến hạn đăng kiểm vào ngày 9/6 tới do anh lo sợ tình trạng quá tải đăng kiểm sẽ phải xếp hàng nhiều ngày. Nhưng khi tìm hiểu thông tin anh mới biết hiện nay tình trạng quá tải đăng kiểm đã được dẹp bỏ, anh có thể tự đăng ký lịch hẹn đăng kiểm online hoặc hoãn lịch đăng kiểm xe tới 6 tháng.

“Tôi không hay để ý các tin tức thời sự hàng ngày, chỉ nắm được những rắc rối khi đi đăng kiểm xe trong thời gian vừa qua, do quá nhiều người than thở. Vì thế, khi sắp đến lượt mình phải đi làm thủ tục đăng kiểm xe, tôi đã rất lo lắng. Tuy nhiên khi nhận được sự hướng dẫn của các trung tâm đăng kiểm, tôi đã ngay lập tức hẹn lịch đăng kiểm online và được thông báo thành công. Bây giờ tôi chỉ cần sắp xếp công việc để đến ngày hẹn đưa xe đến đăng kiểm theo quy định”, anh Đương vui vẻ kể.

Trong khi đó, trường hợp của tài xế taxi Phạm Văn Hải (quê Nam Định) do chiếc xe đã tới hạn đăng kiểm nhưng giấy tờ đi đường do ngân hàng cấp đã hết hạn, anh không thể đưa xe vào kiểm định đúng hạn. Sau khi tới trung tâm đăng kiểm 29-30D (Yên Nghĩa, Hà Đông) để tham khảo và được hướng dẫn, anh Hải đã hoãn lịch đăng kiểm thành công để đợi giấy tờ mới từ ngân hàng.

“Chiếc ô tô này được tôi mua trả góp để chạy dịch vụ taxi. Do không để ý, giấy đăng ký xe được ngân hàng photo và cấp cho tôi đi đường đã hết hạn, do đó tôi không thể thực hiện đăng kiểm xe theo quy định. Tôi đang lo lắng không biết làm thế nào bởi nếu tiếp tục lưu thông phương tiện trên đường thì sẽ bị phạt, còn để lấy giấy tờ mới từ ngân hàng tôi sẽ phải về quê mất nhiều ngày. Rất may, những chính sách mới đây của ngành đăng kiểm đã giúp nhiều hạn chế được khắc phục. Tôi thấy hoạt động đăng kiểm hiện nay rất tiện lợi khác hoàn toàn so với trước đây”, anh Hải nói.

Đồng tình với nhận xét trên, đại diện một nhà xe kinh doanh vận tải hành khách tuyến Hà Nội – Lào Cai cho biết, với những thay đổi hiện tại, ngành đăng kiểm đã giúp cho các doanh nghiệp vận tải chủ động hơn và đem về lợi ích kinh tế không hề nhỏ.

“Chúng tôi đã không còn phải chuẩn bị những khoản phí bôi trơn như trước, hoạt động đăng kiểm không còn diễn ra theo kiểu xin - cho. Người sở hữu phương tiện cũng ý thức hơn trong việc bảo dưỡng, kiểm tra xe của mình trước khi đưa đi đăng kiểm. Những ngày gần đây, hoạt động đăng kiểm đang tốt lên trông thấy”, đại diện nhà xe này nhấn mạnh.

Loạt động thái mạnh tay của Bộ GTVT

Để có được những kết quả tích cực trên, không thể không nhắc đến vai trò của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) nói chung và ngành đăng kiểm nói riêng.

Tại Hội nghị tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Cục Đăng kiểm VN, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: “Không còn con đường nào khác, Cục Đăng kiểm phải nhìn thẳng vào sự thật, đấu tranh đến cùng với tình trạng thoái hoá, biến chất, kể cả phải thay đến 100% cán bộ đăng kiểm cũng phải làm…Bằng mọi cách sớm khôi phục hoạt động đăng kiểm trên cả nước".

Ngày 22/3, Bộ GTVT ban hành Thông tư số 02/2023 với nhiều quy định mới như: Miễn đăng kiểm lần đầu đối với ô tô mới và Điều chỉnh chu kỳ kiểm định đối với một số loại xe cơ giới, nhận được sự hưởng ứng tích cực của nhân dân.

Mới đây nhất, Bộ tiếp tục ban hành Thông tư số 08/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021 quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chính thức có hiệu lực từ ngày 3/6/2023.

Theo đó, các xe chở người đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải (có thời gian sản xuất đến 7 năm và thời gian sản xuất từ 13 - 20 năm) đã được cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định trước ngày 22/3/2023 và vẫn còn hạn kiểm định tính đến ngày 3/6/2023 sẽ được tự động giãn chu kỳ kiểm định theo chu kỳ mới quy định tại Thông tư 02/2023.

Cơ quan đăng kiểm sẽ tự động cấp giấy xác nhận thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận, Tem kiểm định đối với các phương tiện trên mà chủ xe không cần đưa xe đến trung tâm đăng kiểm để kiểm định lại.

Bên cạnh đó, thông tư 08/2023 cũng đưa ra nhiều quy định mới nhằm ưu tiên đăng kiểm những xe đã hết hạn nhưng chưa được đăng kiểm; Ngăn trung tâm đăng kiểm từ chối xe miễn đăng kiểm lần đầu và quy định rõ trách nhiệm, nâng cao ý thức bảo dưỡng phương tiện của chủ xe.

Nhờ thực hiện đồng bộ những giải pháp trên, cùng với sự hỗ trợ nhân lực từ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, đến nay trên cả nước đã khôi phục lại 72 đơn vị đăng kiểm, nâng tổng số đơn vị đang hoạt động lên 249/281 đơn vị. Riêng tại Hà Nội đã có 26/31 và tại TP.HCM đã có 16/19 đơn vị đăng kiểm hoạt động.

Đổi mới toàn diện ngành đăng kiểm

Để hạn chế sai phạm của các trung tâm đăng kiểm, Bộ GTVT đã chỉ đạo Cục Đăng kiểm rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý nhằm khắc phục những sơ hở, tồn tại, bất cập đã phát sinh trong thời gian vừa qua.

Cụ thể, đảm bảo việc thành lập các trung tâm đăng kiểm phù hợp với thực tiễn số lượng phương tiện gia tăng của từng vùng, từng địa phương tạo thuận lợi nhất cho người dân khi đi kiểm định phương tiện; Quy định chặt chẽ về điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật của trung tâm đăng kiểm theo hướng tự động hóa, hạn chế tối đa các hạng mục kiểm tra thủ công.

Đồng thời, quy định chặt chẽ quy trình kiểm định theo hướng đảm bảo công khai, minh bạch, dễ thực hiện cũng như đáp ứng yêu cầu trong công tác thanh tra, kiểm tra; Nâng cao trình độ nguồn nhân lực theo hướng đáp ứng yêu cầu về trình độ quản lý, trình độ chuyên môn cũng như đạo đức nghề nghiệp, đảm bảo các trung tâm đăng kiểm xác định rõ mục tiêu hoạt động kiểm định là hoạt động cung cấp dịch vụ công thực hiện công tác kiểm định và cấp giấy chứng nhận kiểm định cho xe cơ giới để phục vụ xã hội thay vì lấy mục tiêu lợi nhuận để vi phạm các quy định như trong thời gian vừa qua.

Song song với đó, xây dựng mới hệ thống phần mềm quản lý kiểm định đồng bộ theo hướng quản lý giám sát công tác kiểm định phương tiện trong thời gian thực (online), đảm bảo tính bảo mật và hạn chế can thiệp, sửa chữa đến kết quả kiểm định phương tiện.

Cục Đăng kiểm VN cho biết, đơn vị này cũng đã bổ sung các chế tài xử lý đối với đơn vị đăng kiểm, đăng kiểm viên và nhân viên về các hành vi tự ý đưa ra các yêu cầu hoặc ban hành các thủ tục không có trong quy định, từ chối cung cấp dịch vụ kiểm định…gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.

Hiện Bộ GTVT đang tiếp tục trình Chính phủ xem xét, ký ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để tận dụng các nguồn lực của xã hội tham gia công tác kiểm định xe cơ giới; khẩn trương áp dụng công nghệ mới...

Bộ cũng đề nghị Thủ tướng xem xét, chấp thuận cho xây dựng Đề án “Đổi mới công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đăng kiểm”.

Đề án định hướng phân định rõ vai trò, chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đăng kiểm với chức năng tổ chức cung ứng dịch vụ đăng kiểm (dịch vụ công); xác định rõ những nội dung quản lý Nhà nước do Bộ GTVT, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Sở GTVT thực hiện; tiếp tục phân cấp về công tác đăng kiểm giữa Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam với chính quyền địa phương.

Đề án cũng làm rõ định hướng, lộ trình đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy của Cục Đăng kiểm bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn.