Theo con số thống kê chính thức, cả nước có 225.000 người nghiện ma túy nhưng con số thực tế có lẽ còn cao hơn nhiều. Trước đó, khi nói về ma túy, người ta thường nói về thuốc phiện và heroin nhưng gần đây thì khác.
Dường như năm nào cũng có thêm một loại ma túy mới được biết tới như ma túy đá, thuốc lắc, viên nữ hoàng, ngọc điên. Đi kèm với đó là hàng loạt vụ giết người, thậm chí là tự giết mình do phê thuốc, ngáo đá.
Đáng báo động là người sử dụng ma túy gia tăng và có dấu hiệu “trẻ hóa”. Thượng tá Hà Văn Huy, Trưởng phòng Phòng ngừa đấu tranh, chống tổ chức sử dụng chất ma túy trái phép (Cục Phòng chống ma túy, Bộ Công an) cho biết điều này khi trả lời VOV.VN.
- Thưa Thượng tá, thời gian gần đây cả nước liên tiếp phát hiện và bắt giữ số lượng lớn các nam nữ thanh niên sử dụng trái phép chất ma túy trong các quán bar, karaoke... ông nhận định gì về tình hình này?
Từ khi Bộ luật Hình sự bỏ Điều 199 quy định về tội phạm sử dụng trái phép các chất ma túy nên các đối tượng nghĩ rằng sử dụng ma túy là không có tội cho nên một bộ phận không nhỏ giới trẻ đã sử dụng ma túy.
Thời gian vừa qua, tình hình sử dụng ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và dịch vụ nhạy cảm có xu hướng gia tăng. Trước tình hình trên, Bộ Công an và Cục Cảnh sát điều tra về tội phạm ma túy đã có công điện chỉ đạo các địa phương và có kế hoạch khảo sát tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm như vũ trường, quán bar, karaoke, khách sạn, nhà nghỉ thì các địa phương cũng đồng loạt triển khai và có kế hoạch đấu tranh cụ thể.
Thời gian gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng cũng nêu công an các đơn vị, địa phương đấu tranh triệt xóa được rất nhiều các tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép các chất ma túy, xử lý nhiều đối tượng nam nữ ở nhiều độ tuổi khác nhau (chủ yếu là giới trẻ, thậm chí dưới 18 tuổi).
- Mặc dù có nhiều biện pháp ngăn chặn, số lượng người trẻ dương tính với ma túy không ngừng gia tăng. Tình trạng này đến mức báo động chưa, thưa ông?
Từ đầu năm 2019, Bộ Công an đã triệt phá hơn 13.000 vụ án, bắt giữ hơn 20.000 đối tượng liên quan đến ma tuý; thu giữ hơn 5 tấn và 500.000 viên ma tuý tổng hợp, 750kg heroin cùng nhiều loại ma tuý khác.
Theo thống kê, số người nghiện không ngừng gia tăng trong các năm qua, trong đó người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp chiếm tỷ lệ ngày càng cao và xu hướng ngày càng trẻ hóa.
Họ cho rằng, sử dụng ma túy mới là sành điệu, sử dụng ma túy mới là đẳng cấp, đây cũng là một trong những nguyên nhân làm gia tăng các đối tượng sử dụng ma túy.
Trước đây, các đối tượng thường hay sử dụng heroin, thuốc phiện thì nay đã chuyển sang sử dụng các loại ma túy tổng hợp là ketamine, methaphetamin... Nhiều con cháu nhà lành cũng bị lôi kéo sa ngã. Và tình trạng sử dụng ma túy hiện nay đang ở mức báo động.
- Nguyên nhân chính của tình trạng thanh thiếu niên sử dụng ma túy là do đâu, thưa ông?
Theo tôi thì có các nguyên nhân sau: Thứ nhất nguồn ma túy từ ngoài vào và có cả sản xuất trong nước, vì giá rẻ, dễ mua, dễ sử dụng, trong đó có cả sự quản lý lỏng lẻo của gia đình, kết hợp với xu thế sử dụng ma túy trên thế giới tràn vào nước ta.
Bên cạnh đó, còn có một nguyên nhân cần phải nhắc đến đó là do lợi nhuận nên nhiều cơ sở buông lỏng, thậm chí tạo điều kiện cho các đối tượng sử dụng ma túy. Vì những nguyên nhân này dẫn đến tình trạng thanh thiếu niên sử dụng ma túy ngày càng gia tăng.
Ngoài các đối tượng là thanh thiếu niên, tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ nhạy cảm vừa qua tại các địa phương cũng xử lý đối với các đối tượng, trong đó có cả công chức và giáo viên.
- Ông có thể cho biết loại ma túy phổ biến mà giới trẻ đang sử dụng hiện nay là gì và tác hại của nó ra sao?
Hiện nay, giới trẻ thường sử dụng ma túy đá (methamphetamin); Ketamine; Estasy (hay còn gọi là thuốc lắc). Các chất ma túy này thường gây là hiện tượng ảo giác, không kiểm soát được hành vi. Hệ trung ương thần kinh sẽ ảnh hưởng rất nặng nề, nếu sử dụng lâu, nhiều thần kinh bị phân liệt hay còn gọi là ngáo đá.
Cũng bởi các nguyên nhân này mà dẫn đến các vụ án nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Các đối tượng sử dụng ma túy quá liều dẫn đến các hành vi thiếu kiểm soát, giết cả người thân trong gia đình.
- Đang trong độ tuổi lao động, học tập cống hiến... nhưng rất nhiều người trẻ đã sa vào ma túy. Theo ông, thực tế này tác động thế nào đối với xã hội và gia đình?
Giới trẻ đang trong độ tuổi học tập và cống hiến nhưng lại sử dụng ma túy lâu ngày trở nên nghiện ngập, lệ thuộc vào ma túy. Từ đây sẽ mất đi khả năng học tập, năng lực lao động, không tạo ra của cải vật chất cho xã hội, tạo ra gánh nặng cho gia đình, gây nên tình trạng trộm cắp, cướp của, giết người, thậm chí là giết chính những người thân trong gia đình và các tệ nạn xã hội khác.
- Giải pháp hiện nay chỉ là khuyến khích họ đi cai nghiện tự nguyện, chỉ một số ít đi cai nghiện bắt buộc khi có bản án của Tòa. Theo ông, việc cai nghiện như hiện nay liệu có giảm được số lượng người nghiện? Cá nhân ông có giải pháp gì?
Trên thực tế các đối tượng cai nghiện thành công là rất thấp. Điều quan trọng nhất là ý chí và sự quyết tâm của chính người nghiện và sự quan tâm, hỗ trợ của gia đình và xã hội, tránh kỳ thị, nếu có những yếu tố đó thì ít nhiều số người nghiện cũng sẽ được giảm đi.
Chúng tôi, cũng đã tham mưu cho lãnh đạo Cục Phòng chống ma túy ra những văn bản kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền để tạo ra hành lang pháp lý thông thoáng trong công tác cai nghiện để cho địa phương áp dụng một cách tốt hơn và hiệu quả hơn.
Vấn đề cai nghiện phải phù hợp với người nghiện, tùy từng điều kiện, hoàn cảnh của từng người thì mới hiệu quả
Xin cảm ơn Thượng tá!
Mọi người có thể nhận biết “ngáo đá” thông qua các biểu hiện như sụt cân nhiều do chán ăn, dáng điệu uể oải, mắt thâm quầng, môi thâm...
Quan sát kỹ thấy người nghiện hay gãi mặt, nghiến răng hoặc co giật mí mắt. Ma túy đá cũng tác động xấu đến răng lợi như làm ố vàng hoặc sâu răng, hay còn gọi là “miệng meth”; gây đỏ và loét lợi.