14:30 23/11/2024
Cần biết
Theo tờ Drive, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vừa công bố các tài liệu mới về cuộc khủng hoảng năm 1983 suýt dẫn đến một cuộc chiến tranh hạt nhân. Các hành động khiêu khích của NATO gần biên giới Đông Đức, khiến Liên Xô đưa gần 100 máy bay có vũ khí hạt nhân vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
Tác nhân trực tiếp được cho là cuộc tập trận Able Archer của NATO, bắt đầu vào ngày 2/11 tại khu vực châu Âu. Theo kịch bản tập trận, Liên minh Bắc Đại Tây Dương đang diễn tập các cuộc tấn công hạt nhân nhằm vào các nước thuộc Khối Warszawa.
Cuộc tập trận Able Archer của NATO sát biên giới Đông Đức suýt gây ra chiến tranh hạt nhân với Liên Xô. (Ảnh minh họa)
Tại thời điểm đó, tình hình quốc tế vốn đã căng thẳng, giới lãnh đạo Liên Xô cho rằng, dưới chiêu bài tập trận, NATO đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công thực sự. Bên cạnh đó, sự tham gia của Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Thủ tướng Tây Đức Helmut Kohl làm cho "trò chơi chiến tranh" ngày càng hiện rõ.
Theo tình báo phương Tây, các sở chỉ huy Liên Xô trên khắp Đông Đức đã tăng cường vào biên chế nhiều lực lượng bổ sung.
Tối 2/11, khi có tín hiệu báo động, Tập đoàn quân không quân Xô Viết số 16 đã đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu cao, trogn đó có các sư đoàn máy bay chiến đấu ném bom như MiG-27, Su-17 và Su-24. Họ được giao nhiệm vụ thực hiện các đòn tấn công hạt nhân nhằm vào các sân bay, căn cứ tên lửa và các mục tiêu quan trọng khác của NATO.
Không chỉ có Lực lượng Không quân số 16 chuẩn bị cho chiến tranh, theo chỉ đạo của Tư lệnh Không quân Liên Xô, Nguyên soái Pavel Kutakhov, Lực lượng Không quân số 4 của Liên Xô tại Ba Lan cũng đặt trong tình trạng báo động. Mỗi trung đoàn thông thường có 3 phi đội, và một trong số đó chuyên tấn công hạt nhân.
Theo tài liệu công bố, các máy bay phản lực trang bị vũ khí hạt nhân của Liên Xô đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu trong 30 phút, và phi hành đoàn nhận được lệnh "tiêu diệt các mục tiêu của đối phương trên tuyến đầu". Theo tình báo Mỹ, Liên Xô lúc đó có tổng cộng 8 phi đội được trang bị bom hạt nhân, với khoảng 96 máy bay.
Tuy nhiên, trong bộ phận hàng không chiến thuật của Không quân Liên Xô, hầu hết các máy bay chiến đấu đều có thiết kế để mang bom hạt nhân. Tính đến năm 1983, các may bay Liên Xô như MiG-23, MiG-27, MiG-29, Su-17 và Su-24 đều có thể mang bom hạt nhân chiến thuật tiêu chuẩn RN-40 và RN-41. Đây là loại bom có công suất xấp xỉ 30 kiloton, gấp đôi so với quả bom hạt nhân Little Boy mà Mỹ ném xuống Hiroshima (Nhật Bản) năm 1945.
Các tài liệu được công bố gần đây cũng đưa ra lời xác nhận của Trung tướng Không quân Leonard H. Perruts, khi đó là Trợ lý Tham mưu trưởng Tình báo của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ ở châu Âu (USAFE), có trụ sở chính tại Tây Đức. Perruts nhớ lại đã liên lạc khẩn với cấp trên của mình là Tổng tư lệnh USAFE, Tướng Billy Minter. Ông hỏi Perruts đánh giá tình hình ở Đông Đức như thế nào, Perruts tỏ ra lo lắng và thừa nhận có nhiều thông tin về tình trạng báo động của quân đội Liên Xô.
Perruts đưa ra lời kêu gọi Mỹ không khuyến nghị NATO leo thang, bởi tình hình đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng. Đồng thời cân nhắc tránh việc kích động một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa NATO và Liên Xô.
Việc Mỹ công bố những tài liệu về các sự kiện khủng hoảng năm 1983 là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho các bên hiện nay về những nguy cơ của chiến tranh hạt nhân hủy diệt.