Bí ẩn ca phẫu thuật khoan hộp sọ cách đây 3.500 năm

Theo Sputnik, ngôi mộ cổ trên được phát hiện năm 2016, gần thị trấn Megiddo, miền Bắc Israel. Nó có niên đại từ thời đại đồ đồng cách đây khoảng 3.500 năm. Khi khai quật các nhà khảo học học phát hiện một phần của hộp sọ của chủ nhân ngôi mộ bị cắt có chủ đích.

Sau khi phân tích hộp sọ trên, nhóm nhận định đây có thể là bằng chứng cho thấy một hình thức phẫu thuật não cổ xưa, được gọi là khoan não.

Vết cắt hộp sọ trên hài cốt 3.500 năm tuổi được phát hiện ở miền Bắc Israel. (Ảnh: Sputnik)

Phân tích DNA, các nhà nghiên cứu xác định hai bộ hài cốt bên trong ngôi mộ thuộc về hai anh em. Một trong hai bộ hài cốt có hộp sọ bị cắt một lỗ hình vuông ngay vị trí trán. Vết cắt trên hộp so này rất chính xác với các cạnh nhẵn. Chiều rộng của lỗ hình vuông này hoàn toàn cho phép thực hiện một cuộc phẫu thuật não.

Cả hai bộ xương đều có dấu hiệu bị bệnh thiếu máu khi còn trẻ. Đây là những tổn thương mà các nhà khoa học tin rằng có thể là dấu hiệu của căn bệnh nghiêm trọng như bệnh lao hoặc bệnh phong. Người anh cả được cho là đã chết khi mới 20 tuổi, trong khi hài cốt người em có lỗ trên hộp sọ được xác định qua đời sau đó, ở độ tuổi từ 21 đến 46.

Các nhà nghiên cứu tin rằng lỗ vuông trên hài cốt người em là bằng chứng nỗ lực của thầy thuốc ở thời đại đồ đồng trong phẫu thuật não. Nếu lý thuyết của họ là chính xác, phát hiện tại Megiddo sẽ là cuộc phẫu thuật não lâu đời nhất được ghi nhận tại Trung Đông.

Việc khoan não từng được phát hiện trong nhiều di chỉ khảo trên khắp thế giới. Trường hợp khoan não cổ nhất được phát hiện là tại khu chôn cất từ năm 6.500 trước Công nguyên (hơn 8.500 năm trước) ở Pháp.

Di chỉ ngôi mộ cổ gần thị trấn Megiddo, miền Bắc Israel. (Ảnh: Sputnik)

Ông Rachel Kalisher, nhà khảo cổ học tại Đại học Brown giải thích: “Chúng tôi có bằng chứng cho thấy phẫu thuật khoan sọ là loại phẫu thuật phổ biến trong hàng nghìn năm. Tuy nhiên cách chữa bệnh này ít khi xuất hiện ở Cận Đông”.

Nhiều nhà khoa học khác không chắc liệu lỗ vuông trên hộp sọ ở Megiddo có phải là bằng chứng của một ca phẫu thuật não hay không. Đồng thời họ cho rằng thủ thuật này có thể được thực hiện vì mục đích tôn giáo hoặc nghi lễ sau khi cá nhân đó đã qua đời.

Israel Hershkovitz, giáo sư danh dự về giải phẫu và nhân chủng học từ Đại học Tel Aviv, chỉ ra rằng việc khoan xương cho mục đích điều trị thường chỉ giới hạn ở các lỗ hình tròn nhỏ, chứ không phải các lỗ hình vuông lớn.

“Hình dạng của trường hợp phẫu thuật khoan sọ được mô tả là hình vuông với cách cạnh vuông vức. Nếu điều này được thực hiện khi cá nhân còn sống, nó sẽ dẫn đến cái chết ngay lập tức của bệnh nhân”, Tiến sĩ Hershkovitz giải thích.