ASEAN không đặt ra vấn đề 'chọn bên'

Trả lời phóng viên bên lề hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53) về vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy tính trung tâm của ASEAN và vấn đề “chọn bên”, Vụ trưởng Vụ ASEAN, ông Vũ Hồ cho biết: “Vai trò trung tâm của ASEAN được thể hiện trên rất nhiều phương diện, không phải chỉ trong quan hệ đối ngoại.

Ông Vũ Hồ, Vụ trưởng Vụ ASEAN. (Ảnh: VOV)

Thứ nhất, vai trò trung tâm của ASEAN thể hiện ở việc xây dựng một khu vực hòa bình và ổn định, bảo đảm tinh thần đối thoại và hợp tác giữa các nước thành viên. Các hoạt động đó được mở rộng ra thông qua các cơ chế mà ASEAN thành lập và dẫn dắt.

Vấn đề ‘chọn bên’, theo như chúng tôi đánh giá thì không hề được đặt ra bởi vì ASEAN giữ vai trò trung tâm và không có một trung tâm nào có thể chọn bên trong thời đại ngày nay.

Ở đây vai trò trung tâm của ASEAN chính là duy trì tinh thần độc lập, tự chủ, không để bị lôi kéo và cuốn vào những diễn biến phức tạp đang diễn ra trên thế giới; duy trì tinh thần của ASEAN từ năm 1967 khi thành lập đến nay, bảo đảm các đối tác tham gia hỗ trợ và ủng hộ ASEAN trong quá trình xây dựng hòa bình và duy trì ổn định trong khu vực.

Quan trọng nhất hiện nay là tinh thần sẵn sàng đối thoại, hợp tác và cùng nhau hướng tới tương lai, đặc biệt là trong phòng chống kiểm soát dịch bệnh”.

Trước đó, phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu phát huy hiệu quả vai trò trung tâm của ASEAN là một trong những ưu tiên các bộ trưởng nên quan tâm thúc đẩy để ASEAN tiếp nối những thành quả đã đạt được, trong bối cảnh dịch bệnh gây ra nhiều thiệt hại và môi trường địa chính trị, kinh tế khu vực đang có nhiều biến động ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định.

Theo đó, vai trò trung tâm của ASEAN nên được “phát huy hiệu quả thông qua thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, từ đó hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử; đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng, bình đẳng, tin cậy lẫn nhau trong quan hệ giữa các quốc gia; giải quyết hòa bình các tranh chấp, khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982 và tinh thần các văn kiện quy chuẩn của ASEAN về ứng xử chung ở khu vực như TAC, DOC..." 

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53. (Ảnh: BTC)

Nói về nội dung các hội nghị trong phiên sáng 9/9, ông Vũ Hồ cho biết thêm, tại hội nghị, theo thông lệ, các bộ trưởng đã tập trung vào trao đổi một số nội dung chính, gồm quá trình xây dựng cộng đồng ASEAN, quan hệ đối ngoại của ASEAN và các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Các ngoại trưởng khẳng định ASEAN luôn đoàn kết và sẵn sàng cùng nhau hợp tác và vượt qua khó khăn do dịch bệnh đem lại, những khó khăn không chỉ tác động đến phát triển kinh tế mà còn ảnh hưởng đến đời sống an ninh xã hội của các nước thành viên.

Để thúc đẩy các sáng kiến của ASEAN năm 2020, với tinh thần chung là tăng cường hợp tác giữa các nước thành viên để đẩy mạnh quá trình xây dựng cộng đồng ASEAN, và đặc biệt là để hình thành tầm nhìn ASEAN năm 2025, ASEAN cần làm một số việc chính như kiểm điểm lại các hoạt động về xây dựng cộng đồng mà ASEAN đã và đang thực hiện từ năm 2015 cho đến nay, từ đó vạch ra con đường đến năm 2025.

Các bộ trưởng cũng khẳng định sẽ cùng nhau đánh giá, xem xét lại văn kiện có liên quan đến hiến chương ASEAN để từ đó làm cho bộ máy của ASEAN trở lên hiệu quả hơn, thích ứng một cách phù hợp hơn với tình hình mới, cũng là nền tảng cho việc ASEAN tiếp tục phát triển sau năm 2025.

Bên cạnh đó, dịch bệnh COVID đang diễn biến rất phức tạp, đòi hỏi ASEAN hợp tác với các đối tác bên ngoài. Từ đó khẳng định cần thúc đẩy quan hệ đối ngoại của ASEAN và làm cho mối quan hệ có chất lượng hơn, đặc biệt là các hoạt động của các diễn đàn khu vực do ASEAN dẫn dắt như diễn đàn khu vực ASEAN hay là diễn đàn Đông Á và diễn đàn ASEAN +3.