13:00 25/11/2024
Du Lịch
1. Hoàn thiện thể chế chính sách pháp luật tài chính
Trong năm 2019, Bộ Tài chính hoàn thành việc xây dựng các dự án Luật, Nghị quyết quan trọng để Chính phủ trình Quốc hội thông qua như: Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Luật Chứng khoán (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước (NSNN).
Việc kịp thời xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) tài chính góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, kịp thời tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh cải cách hành chính, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.
2. Thu ngân sách Nhà nước vượt dự toán mức cao nhất trong 5 năm
Tính đến ngày 31/12/2019, thu NSNN ước đạt 1.539,4 nghìn tỷ đồng, vượt 9,1% so với dự toán (thu ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương đều vượt dự toán), nhờ đó đảm bảo nguồn lực để phát triển kinh tế, an sinh xã hội, quốc phòng an ninh và có thêm nguồn để xử lý các nhu cầu quan trọng, cấp thiết phát sinh. Công tác quản lý, điều hành chi NSNN bảo đảm chặt chẽ, tiết kiệm. Bội chi NSNN được giữ trong phạm vi Quốc hội quyết định.
Việc kiểm soát bội chi cũng như việc thực hiện có hiệu quả. Đến cuối năm 2019, nợ công chiếm khoảng 55% GDP, tiếp tục xu hướng giảm mạnh từ mức 63,7% GDP năm 2016. Đồng thời, nợ Chính phủ cuối năm 2019 còn khoảng 48% GDP, giảm so với mức 52,7% GDP của năm 2016.
Nợ công đã giảm còn 56,1% so với mức 63,7% cuối năm 2016.
3. Tiên phong tinh gọn, nâng hiệu quả bộ máy
Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW, trong năm 2019, Bộ Tài chính đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức bộ máy các đơn vị, kết quả đã thực hiện giảm 2.172 đầu mối đơn vị hành chính.
Trong đó, Tổng cục Thuế tiến hành 3 đợt sắp xếp, hợp nhất Chi cục thuế để thành lập Chi cục thuế khu vực tại 61 Cục thuế. Tổng số giảm được 1.968 đầu mối.
4. “Top” đầu về cải cách hành chính, triển khai Chính phủ điện tử
Theo kết quả đánh giá, xác định chỉ số cải cách hành chính (Par Index) năm 2018 do Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ công bố tháng 5/2019, Bộ Tài chính tiếp tục nằm trong top đầu khối 18 bộ, ngành có kết quả cải cách hành chính mạnh mẽ. Với kết quả này, Bộ Tài chính đã nâng bậc xếp hạng, từ vị trí thứ ba lên vị trí thứ hai. Đây cũng là kết quả đáng ghi nhận sau những nỗ lực triển khai quyết liệt các nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị quyết số 02/NQ-CP của Bộ Tài chính, góp phần tác động tích cực đến việc cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
5. Quản lý giá góp phần kiểm soát lạm phát năm 2019 dưới chỉ tiêu đặt ra
Năm 2019, Quốc hội và Chính phủ đã đề ra mục tiêu thực hiện kiểm soát lạm phát bình quân dưới mức 4%. Trong bối cảnh áp lực lên việc thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát ngày càng lớn như các diễn biến bất ổn về kinh tế, chính trị thế giới tác động khó lường đến kinh tế trong nước. Việc thực hiện lộ trình thị trường đối với các mặt hàng do nhà nước định giá như điện, dịch vụ y tế, giáo dục ngày càng cấp bách. Áp lực từ mặt bằng giá trong nước của một số mặt hàng như giá thực phẩm… Công tác tổ chức triển khai các biện pháp quản lý, điều hành giá đã được ngành tài chính thực hiện toàn diện trên tất cả mọi mặt, qua đó đã kiểm soát lạm phát năm 2019 ở mức thấp hơn so với chỉ tiêu do Quốc hội và Chính phủ đề ra, CPI bình quân cả năm 2019 chỉ tăng 2,79% so với năm 2018, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng.
6. Chỉ số nộp thuế của Việt Nam tăng 22 bậc
Theo Báo cáo môi trường kinh doanh - Doing business 2020 (DB 2020) toàn cầu do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố ngày 24/10/2019, chỉ số nộp thuế (Paying Taxes) của Việt Nam tăng ấn tượng lên 22 bậc, từ vị trí thứ 131 lên xếp thứ 109 trong tổng số 190 quốc gia được đánh giá. Phần lớn các chỉ số để đánh giá đều có sự cải thiện so với năm trước đó và được ghi nhận nhờ những nỗ lực của Việt Nam. Cụ thể: Thời gian nộp thuế giảm 114 giờ (từ 498 xuống 384 giờ); trong đó, 94 giờ giảm là do cải cách, đơn giản hóa tại các thủ tục về khai thuế giá trị gia tăng và 20 giờ giảm là do những cải cách, đơn giản hóa các thủ tục về nộp và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Số lần nộp thuế giảm từ 10 lần năm 2019 xuống còn 6 lần năm 2020.
7. Thị trường trái phiếu phát triển mạnh nhất từ trước đến nay
Chứng khoán vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn. (Ảnh minh họa: VnEconomy)
Năm 2019, tiếp nối kết quả đạt được trong các năm trước, trong điều kiện thị trường thuận lợi, 100% khối lượng trái phiếu Chính phủ phát hành có kỳ hạn từ 5 năm trở lên, trong đó 94% khối lượng phát hành có kỳ hạn 10 năm trở lên. Kỳ hạn phát hành bình quân đạt mức kỷ lục 13,44 năm, tăng 0,75 năm so với cuối năm 2018 (12,69 năm) và tăng 8,6 năm so với năm 2014 (4,84 năm); trong khi đó lãi suất phát hành bình quân có xu hướng giảm (4,51%/năm), giảm từ 1,25%/năm-1,82%/năm đối với mỗi loại kỳ hạn so với thời điểm đầu năm 2019. Kết quả là danh mục nợ trái phiếu Chính phủ ngày càng tăng tính bền vững theo đúng chủ trương của Đảng, Chính phủ về tái cơ cấu NSNN và nợ công.
Thị trường Chứng khoán Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng và là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài. Chỉ số VNIndex đạt 965,03 điểm, tăng 8,1% so với cuối năm 2018, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 4.390 nghìn tỷ đồng, tăng 11,5% so với cuối năm 2018, tương đương 79,3% GDP; quy mô niêm yết thị trường trái phiếu đạt 1.158 nghìn tỷ đồng, tăng 3,3% so với cuối năm 2018, tương đương gần 21% GDP.
Năm 2019, Luật Chứng khoán được Quốc hội thông qua là mốc son quan trọng, cùng với sự ra đời của các sản phẩm mới chứng quyền có bảo đảm: Hợp đồng tương lai trên Trái phiếu chính phủ và Chính phủ phê duyệt Đề án Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025, Đề án thành lập Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam đã tạo nền tảng để thị trường phát triển ổn định, bền vững và hiệu quả, là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế.
8. Hải quan thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu vượt mức 500 tỷ USD
Tổng cục Hải quan ghi nhận tổng trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam vượt mức 500 tỷ USD vào ngày 20/12/2019. Trước đó, Tổng cục Hải quan cũng đã ghi tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của nước ta cán mốc 400 tỷ USD trong tháng 12/2017 và cán mốc 200 tỷ USD trong tháng cuối cùng năm 2011.
Hải quan thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu vượt mức 500 tỷ USD trong năm 2019. (Ảnh minh họa: Internet)
Theo thống kê của Tổ chức Thương mại thế giới công bố ngày 2/4/2019, trong năm 2018: Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam được xếp vị trí thứ 26 trên thế giới (tăng 1 bậc so với năm 2017) và có vị trị thứ 4 trong ASEAN (sau Singapore, Thái Lan và Malaysia); nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam được xếp vị trí thứ 23 trên thế giới (tăng 2 bậc so với năm 2017) và có vị trí thứ 3 trong ASEAN (sau Singapore và Thái Lan). Trong ASEAN, nếu tính chung tổng trị giá xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa thì Việt Nam có vị trí thứ 3 (sau Singapore và Thái Lan).
Trong năm 2006, Việt Nam mới gia nhập nhóm 50 nền kinh tế có trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa lớn nhất thế giới thì từ năm 2016 đến nay Việt Nam luôn ở trong nhóm 30 nước, vùng lãnh thổ có trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa lớn nhất trên phạm vi toàn cầu.
9. Mô hình “Tài khoản Kho bạc duy nhất”
Thông qua việc tham gia hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng và kết nối thanh toán song phương điện tử với các hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM), tài khoản thanh toán tập trung của KBNN đã được hình thành và từng bước hoàn thiện theo thông lệ chung. Nhằm đáp ứng yêu cầu thanh toán với khối lượng ngày càng tăng và tạo thuận lợi hơn cho người nộp NSNN, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 58/2019/TT-BTC ngày 30/8/2019 quy định về quản lý và sử dụng tài khoản của KBNN mở tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các NHTM trong đó, bổ sung quy định kết chuyển toàn bộ số dư cuối ngày từ địa phương về trung ương và gửi tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
10. Kịp thời hỗ trợ nhân dân các địa phương đặc biệt khó khăn
Thực hiện chính sách tài chính đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, tương thân, tương ái, không để ai lùi lại phía sau, trong năm 2019, Bộ Tài chính đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xuất cấp gạo không thu tiền từ nguồn Dự trữ quốc gia (DTQG) để hỗ trợ cho các địa phương trong dịp Tết Nguyên đán, giáp hạt, nhân dân các địa phương bị ảnh hưởng do thiên tai, lũ lụt; hỗ trợ học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; thực hiện các dự án, chương trình mục tiêu quốc gia. Đến nay, tổng trị giá hàng dự trữ quốc gia đã xuất cấp khoảng 1.519 tỷ đồng.